Ο Δημήτρης Σγουρός από την Κριτσά Λασιθίου θεωρείται δικαίως ένας από τους καλύτερους παραδοσιακούς λυράρηδεδς της Κρήτης, έχοντας δώσει δείγματα γραφής τόσο με την δισκογραφία του όσο και με την παρουσία του σε εκδηλώσεις και δημόσιες εμφανίσεις, που με την τεχνική του, το μερακλίκι του και την μοναδική ερμηνεία του εντυπωσιάζει το κοινό. Ο ζήλος του επίσης να ψάξει στο αρχείο του λαογράφου Παύλου Βλαστού και να διασώσει άγνωστα τραγούδια μετά από πολύ προσπάθεια, τον καθιστά έναν από τους αξιολογότερους ερευνητές της μουσικής μας κληρονομιάς.
Η πρόσφατη δισκογραφική δουλειά του είναι το «Χοροστάσι» που αποτελείται από δέκα υπέροχα τραγούδια σε δική του μουσική και σε στίχους παραδοσιακούς αλλά και καταξιωμένων στιχουργών όπως ήταν ο αείμνηστος Κωστής Φραγκούλης η όπως είναι ο Λασιθιώτης Γιάννης Βάρδας και ο Ρεθεμνιώτης Θοδωρής Ρηγινιώτης. Ο Ψηφιακός δίσκος (CD το λέμε οι περισσότεροι), είναι το αποτέλεσμα μια συλλογικής εργασίας πολλών συντελεστών εκτός του Δημήτρη Σγουρού και των στιχουργών, όπως είναι ο Δημήτρης Σιδερής και ο Μανώλης Πάγκαλος στα λαγούτα, ο Μιχάλης Κονταξάκης στο μαντολίνο, ο Γιώργος Ζαχαριουδάκης στην ασκομαντούρα και ο Γιάννης Λουκάκης στο νταουλάκι.
Η ηχογράφηση και η μίξη έγινε από τον Νίκο Κεφαλογιάννη ενώ το μάστερ από τον Γιάννη Ζουμή. Στην εκτύπωση του φακέλου και του δίσκου συνετέλεσαν οι La Petite Jumelle και ο Μάρκος Πετράκης, για την φωτογράφηση υπογράφει ο Γιώργος Γαβαλάς και τον σχεδιασμό ο Μάνος Σιγανός.
Τον δίσκο συνοδεύει ένα πολύ καλαίσθητο ένθετο με πλήθος φωτογραφιών, μαντινάδων και απεικόνισης του τρόπου ψυχαγωγίας εκείνης της όμορφης εποχής, θεωρώ δε πολύ παρήγορο ότι σήμερα αρκετοί νέοι προσπαθούν να γλεντούν έτσι όμορφα και απλά ακολουθώντας παραδοσιακούς καλλιτέχνες. Εκτός από τις ευχαριστίες του σε πρόσωπα που τον βοήθησαν, ο Δημήτρης Σγουρός αναφέρεται με ιδιαίτερη χαρά στον πολιτιστικό σύλλογο του χωριού του την Κριτσά Μεραμπέλλου που του έκαναν την τιμή να εκδώσουν την παρούσα έκδοση, ευχαριστώντας τον τέως πρόεδρο κ. Κίμωνα Κουτουλάκη, τον νυν κ. Μιχάλη Αλέξη, καθώς επίσης και όλα τα μέλη του συμβουλίου.
Τι είναι όμως το Χοροστάσι για όσους ακούνε πρώτη φορά αυτή τη λέξη η την έχουν ακούσει αλλά δεν γνωρίζουν ακριβώς το νόημα;
Είναι ο τόπος όπου «στελιώνουν» το χορό, μπορεί δε να είναι σε εσωτερικό ή σε εξωτερικό χώρο, όπου στήνανε μικρά και λιτά γλεντάκια στα καφενεδάκια η σε πλατείες.
Ξεκινούσαν με το άνοιγμα του Τριωδίου και τελείωναν την Καθαρή Δευτέρα, ήταν δηλαδή κατά την διάρκεια των Αποκριών σε μια ατμόσφαιρα ευθυμίας, και ξεφαντώματος πριν από την νηστεία του Πάσχα. Εκεί δίνονταν η ευκαιρία σε νέους και νέες να συναντηθούν, να ανταλλάξουν ματιές, να χορέψουν και να εκφράσουν τα συναισθήματα τους πάντα με την απαραίτητη σεμνότητα και σεβασμό προς την οικογένεια και τον στενό κύκλο της μικρής κοινωνίας που ζούσαν. Τα όργανα καθίζανε στη μέση και έπαιζαν γλυκούς σκοπούς χωρίς τη συνοδεία μικροφωνικής εγκατάστασης, έτσι ώστε να μπορούν να συμμετέχουν και οι γλεντιστές να πούνε μια μαντινάδα η να συνοδέψουν του οργανοπαίκτες στο τραγούδι.
Υπήρχε λοιπόν μια μυσταγωγία, πράγμα που έχει εκλείψει παντελώς στις μέρες μας που τα πάντα οργανώνονται με σκοπό το κέρδος και συνήθως καλούνται μουσικοί από μακρινές αποστάσεις αρκεί να εξασφαλίσουν ότι θα φέρουν κόσμο και θα έχει οικονομική επιτυχία η εκδήλωση. Η πολύ δυνατή ένταση των ηχείων, η αλόγιστη οινοποσία, η οχλαγωγία και οι καυγάδες που είναι σύνηθες φαινόμενο τα ξημερώματα κάνουν τον σημερινό τρόπο διασκέδασης να απέχει πάρα πολύ από αυτόν που θα αισθανθείτε ακούγοντας την μελωδική φωνή του Δημήτρη Σγουρού που θα σας μεταφέρει νοερά σε εκείνη την ρομαντική εποχή.
Στο «Χοροστάσι» ο Δημήτρης Σγουρός έχει γράψει μουσική που νομίζεις ότι είναι γραμμένη πριν πολλά χρόνια και αυτό διότι έχει βιώματα από παλαιότερους, έχει ζήσει όμορφα γλέντια στο χωριό του και σε άλλα χωριά της Ανατολικής Κρήτης, έχει γνωρίσει παλιούς οργανοπαίκτες και μερακλήδες, πράγμα που τον καθιστούν ικανό να δημιουργεί κάτι νέο χωρίς να ξεφεύγει από το παραδοσιακό χρώμα.
Το «Χοροστάσι» αρχίζει με το τραγούδι του κλέφτη σε στίχους του Κωστή Φραγκούλη που μας μεταφέρει σε άλλη εποχή που οι βοσκοί ζούσαν για μεγάλο διάστημα στα μιτάτα τους και είχαν την έγνοια μην έρθουν τη νύχτα και τους κλέψουν τα ζώα τους. Συνεχίζει με μελωδικές κοντυλιές για το οροπέδιο του Καθαρού σε υπέροχες μαντινάδες του Θοδωρή Ρηγινιώτη που πραγματικά συγκινούν και ταξιδεύουν τον ακροατή στα οροπέδια και στις πλαγιές των πανέμορφων Λασιθιώτικων βουνών. Συνεχίζει με υπέροχα συρτά όπως το γιασεμί και ο λυχνάρι, ακολουθούν κοντυλιές με θέμα τον παραδοσιακό καφενέ και μια σειρά με τίτλο ολημερίς κι΄ ολονυχτίς, ακολουθούν δυο ακόμα συρτά και τελειώνει με ένα Κριτσιώτικο πηδηχτο χορό.
Είμαι σίγουρος ότι οι λάτρεις της γνήσιας μουσικής του τόπου μας θα ενθουσιαστούν με την νέα υπέροχη πρόταση που μας κάνει ο Δημήτρης Σγουρός και θα μπορούν να στέσουν ένα «Χοροστάσι», όπου και αν βρίσκονται ξεφεύγοντας από τους αμείλικτους ρυθμούς της εποχής μας, ψυχαγωγώντας πραγματικά την ψυχή τους και όχι απλά διασκεδάζοντας.
Κλείνοντας θα αφιερώσω μια μαντινάδα στον σπουδαίο αυτό μουσικό, παιδαγωγό και άνθρωπο.
«Μες στη γ-καρδιά μας στένουμε για σένα χοροστάσι
παίξε σύρει το χορό και τσ’ έγνοιες να ξεχάσει»
Γιώργος Σηφάκης (Σιμισακογιώργης)
