Η Αόρατη Πόλη που συνιστά για τον καθένα μας η γενέτειρά του συναντιέται κάποτε αναπόφευκτα με τις Αόρατες Πόλεις των Άλλων κι εκεί το ατομικό συνδιαλέγεται ανακουφιστικά με το συλλογικό. Η αέναη κίνηση γίνεται συν-κίνηση και το “όλα-είναι-δρόμος” του ενός συναντιέται με εκείνο των Άλλων. Η ζωγραφική αποτελεί ίσως ιδανικό τόπο για να συμβούν τέτοιας λογής ανακουφιστικές συναντήσεις, με τρόπο αθόρυβα συν-κινητικό.

Μέσα από τα έργα της έκθεσης “Ρέθυμνο 3 Πράξεις”, η Μαριλένα Καλαϊτζαντωνάκη δεν εκθέτει τοπία μιας πόλης, αλλά “τοπόσημα” της ζωής της. Δεν στήνει το καβαλέτο της σε locations της αρεσκείας της, αλλά αντλεί από το βίωμα και τη μνήμη της, χαρτογραφώντας τη διαδρομή των δικών της “ετεροτοπιών”. Στήνει το καβαλέτο εντός της και πλάθει μια προσωπική δραματουργία, σε τρεις Πράξεις. Εξού και τα σύμβολα είναι κουνημένα, μετατοπισμένα, ιδωμένα από οπτική γωνία που δεν προκύπτει για τον παρατηρητή του Ρεθύμνου.

Οι πίνακές της λειτουργούν ως καρέ “υποκειμενικών πλάνων” από μια κυριολεκτικά εν-διαφέρουσα ταινία, όπου το κάθε καρέ εμπεριέχει όλα τα προηγούμενα και προμηνύει τα επόμενα. Η “γραφή” της δεν είναι απλώς τρισδιάστατη, στον καμβά υπάρχουν επάλληλες στρώσεις από την “Υπογαία” της ιστορίας. (Είναι περίπου όπως θυμόμαστε ένα όνειρο. Μια φαινομενικά στατική εικόνα μάς δίνει την αίσθηση του βιώματος ενός ολόκληρου άλλου κόσμου, που έχει τη δική του εσώτερη ζωή).

Κι αυτός ο κόσμος της (μ)πλέκεται με το αφήγημα της πόλης, σε βαθμό που δεν ξέρεις ποιο διαμορφώνει ποιο. Το Ρέθυμνο γίνεται «η στοιχειωμένη σκηνή» του M. Carlson, όπου οι τόποι γίνονται φορείς ενός παλίμψηστου σημαινόντων & σημαινομένων, ακροτήτων, χαράς, λύπης, απώλειας, θυμού, πίστης, διαρκούς αναζήτησης, ατέρμονης προσπάθειας, επιμονής, αφειδώλευτης αγάπης και επιθυμίας για ουσιαστική επικοινωνία, συμβάντων ιδιωτικών που εντάσσονται όμως, στη δημόσια σφαίρα. Σε κάθε Πράξη, η Αόρατη Πόλη της Μαριλένας ξανασυστήνει τον εαυτό της, με νέα σημεία αναφοράς, νέα παλέτα, νέα πινελιά, από άλλη απόσταση και κλίση, σε άλλη κάθε φορά κλίμακα, με άλλη βαρύτητα.

Με αυτή την έκθεση εγκαινιάζεται μια νέα φάση στη δημιουργική ζωή της Μαριλένας Καλαϊτζαντωνάκη. Έπειτα από ατέλειωτα χιλιόμετρα υπερεντατικής “play-making” εργασίας, σε πολλά διαφορετικά milieux, εντός κι εκτός, έπειτα από επάλληλες υπερβάσεις, η καλλιτέχνιδα με αποδοχή και συμφιλίωση αποτυπώνει με ατόφια ειλικρίνεια και καθαρότητα τον κόσμο της ζωγραφικά-όπως το κάνει και σκηνογραφικά και γλυπτικά, με τρόπο «υπαινικτικό», χωρίς να περιγράφει, μαγνητίζοντας το βλέμμα να αισθανθεί όσα δηλώνονται ακόμα και δια της απουσίας τους. Μας καλεί, με αφορμή την πλάγια αυτή εξιστόρηση της δικής της ιστορίας, να συμπορευθούμε, να αφουγκραστούμε πραγματικά και να πούμε με ειλικρίνεια η καθεμία/ο καθένας τις α-ληθινές ιστορίες μας, σε εμάς και στους Άλλους.

Θεοδοσία Σαββάκη

Η Μαριλένα Καλαϊτζαντωνάκη φοίτησε στην Αυτοκρατορική Ακαδημία Καλών Τεχνών Ρέπιν της Αγίας Πετρούπολης στη Ρωσία σκηνογραφία και ζωγραφική. Τώρα επιστρέφοντας στην πατρίδα της παρουσιάζει για πρώτη φορά μετά τις σπουδές της, έργα της στη γενέτειρα της. Είναι έργα ζωγραφικά, τοποθεσίες από το υπέροχο Ρέθυμνο, που τις ενέπνευσαν εικόνες ρεαλιστικές, όχι μιμητικές, αστόλιστες από αισθηματολογίες, συχνά με μια φαντασιώδη διάθεση. Να προσέξετε και να χαρείτε την ευαισθησία της και την ιδιαίτερη μάτια της.

Κώστας Παπατριανταφυλλόπουλος