Με την πρόσφατη ανάρτηση των δασικών χαρτών, η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι ολοκληρώθηκε η διαδικασία σε όλη την Ελλάδα. Θυμίζουμε ότι υπάρχει δέσμευση της σημερινής κυβέρνησης της ΝΔ και της προηγούμενης του ΣΥΡΙΖΑ προς την τρόικα και την ΕΕ για ολοκλήρωση της διαδικασίας, που αποτελεί προαπαιτούμενο του 3ου μνημονίου,το 2021.
Του Νίκου Μανουσάκη, μέλους του Γραφείου της ΕΠ Κρήτης του ΚΚΕ και Περιφερειακού Συμβούλου
Οι δασικοί χάρτες αποτυπώνουν τις χρήσεις γης στις περιοχές που δεν καλύπτονται από τα Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια, που ορίζουν τις χρήσεις γης στα αστικά κέντρα. Δασικοί χάρτες και Γενικά Πολεοδομικά σχέδια είναι τα μέρη των χωροταξικών σχεδίων που ορίζουν τις χρήσεις γης στο σύνολο των εκτάσεων της χώρας.
Είναι τυπικά σωστό ότι δεν αποτυπώνουν την ιδιοκτησία πάνω στη γη, πράγμα που γίνεται σε επόμενη φάση με το Κτηματολόγιο, δασικό ή αστικό. Όμως μόνοτυπικά είναι σωστό αυτό. Επειδή με την αποτύπωση ή καθορισμό χρήσεων γης καθορίζονται ταυτόχρονα (δίνονται, περιορίζονται ή καταργούνται) δικαιώματα για τους ιδιοκτήτες, ουσιαστικά προετοιμάζουν το έδαφος για μεταβολές στην ιδιοκτησία.
Επί πλέον, ειδικά για τις «δασικές εκτάσεις» που αποτυπώνουν οι δασικοί χάρτες σε όλη τη χώρα, το 35% είναι ιδιοκτησία ιδιωτών και το 65% είναι ιδιοκτησία του κράτους. Όμως από την κρατική ιδιοκτησία ένα 15% που δεν είναι καταγραμμένη, αμφισβητείται και διεκδικείται από ιδιώτες, με ή χωρίς τίτλους ή και καταπατήσεις, με βάση τους δασοκτόνους νόμους και με βάση το «τεκμήριο του δημοσίου» που ισχύει σε πολλές περιοχές της χώρας (όχι στην Κρήτη απ’ ότι λένε).
Άρα η κύρωση των δασικών χαρτών παίζει πολύ σημαντικό ρόλο για το επόμενο στάδιο του δασικού Κτηματολόγιου που θα λύνει το ιδιοκτησιακό. Αυτοί που λένε το αντίθετο προσπαθούν να καθησυχάσουν τον κόσμο που θίγεται, για να του δώσουν το τελικό χτύπημα στην επόμενη φάση.
Από την άλλη η προετοιμασία που κάνει η σημερινή φάση του ορισμού χρήσεων για την επόμενη φάση του ιδιοκτησιακού προσπαθεί να κρύψει την πολιτική γηςτου σημερινού κράτους και των αστικών κυβερνήσεων. Προβάλλει δήθεν πως η κατοχύρωση της κρατικής ιδιοκτησίας θα προστατέψει τα δάση, ενώ θα βάλει και στην ιδιοκτησία των ιδιωτών τους αναγκαίους περιορισμούς, που θα αποτρέψουν αυθαίρετη εκμετάλλευση ή «αξιοποίηση» και επίσης θα προστατέψουν τα δάση.
Το αντίθετο ισχύει. Η πολιτική γης στο σημερινό καπιταλιστικό σύστημα, με βασικό στοιχείο την εμπορευματοποίηση, αποβλέπει από τη μια στη συγκέντρωση γης στα χέρια λίγων καπιταλιστών και του κράτους και από την άλλη στη διευκόλυνση των επενδύσεων του κεφαλαίου είτε στην ιδιωτική είτε στην κρατική γη, αδιαφορώντας για το κοινωνικό σύνολο και το περιβάλλον. Η κατοχύρωση της κρατικής γης δεν θα προστατέψει το δάσος, αλλά θα επιτρέψει την παραχώρησή της με εξευτελιστικό ενοίκιο και μακροχρόνιες μισθώσεις στους επενδυτές, και την παράλληλη νομιμοποίηση καταπατήσεων κρατικής γης, όπως άλλωστε ζητά ο ΣΕΒ και η ΕΕ. Γι’ αυτό βιάζονται.
Εξ άλλου με την ανάρτηση των δασικών χαρτών επιχειρείται η αμφισβήτηση της χρήσης -και έμμεσα της ιδιοκτησίας- πολλών μικρών κλήρων μικροϊδιοκτητώνγης, μικρομεσαίων αγροτοκτηνοτρόφων κ.ά.
Με σωρεία «ανακριβειών» και «λαθών» πολλές αγροτικές εκτάσεις, βοσκοτόπια, ελαιώνες, εκτάσεις που δεν διαθέτουν ούτε ένα θάμνο, αλλά και εκτάσεις με κατοικίες που έχουν οικοδομηθεί με όλες τις νόμιμες διαδικασίες, αποτυπώνονται ως δασικές και οι ιδιοκτήτες τους καλούνται να επιδοθούν σε ένα πολυδάπανο αγώνα με προσφυγές, ενστάσεις – αντιρρήσεις για να αποδείξουν ότι δεν είναι καταπατητές κρατικής γης, ότι έχουν τίτλους ιδιοκτησίας από το 1915 και ότι διαθέτουν απόφαση αποχαρακτηρισμού των ιδιοκτησιών τους ως δασικών !
Έτσι, οι τελευταίοι θα αναγκαστούν να εγκαταλείψουν από την πρώτη φάση την προσπάθειακατοχύρωσης της ιδιοκτησίας τους. Μάλιστα, αν κάποιες από τις εκτάσεις αυτής της κατηγορίας, βρίσκονται σε περιοχές στις οποίες ισχύει το τεκμήριο κυριότητας του Δημοσίου, μπορεί το κράτος στο πλαίσιο του Εθνικού Κτηματολογίου να αμφισβητήσει και την κυριότητα των εκτάσεων αυτών από τους νόμιμους κληρονόμους. (Η έκτακτη χρησικτησία στα δάση και τις δασικές εκτάσεις έπαψε να ισχύει το 1915).
Έτσι , διευκολύνεται το ξεκλήρισμα μικρομεσαίων αγροτών και η φοροείσπραξη.
Άλλωστε, η δασική, κυρίως κρατική γη αποτελεί, διαχρονικά, πεδίο επέκτασης των οικονομικών δραστηριοτήτων. Αδιάψευστος μάρτυρας είναι οι αλλαγές που έγιναν στον χαρακτήρα, στη χρήση της, ακόμη και μετά από πυρκαγιές – εμπρησμούς, σηματοδοτώντας ουσιαστικά τον βαθμό, τον τρόπο και τη μορφή διείσδυσης των μονοπωλιακών ομίλων.«Εμβληματικός» είναι ο νόμος της Νέας Δημοκρατίας και του ΠΑΣΟΚ, ν.4280/2014, ο οποίος αναγνωρίζει,κατοχυρώνει τη δράση των μονοπωλιακών ομίλων στα κρατικά δασικά οικοσυστήματα. Ο νόμος του ΣΥΡΙΖΑ (4351/2015) για τις «βοσκήσιμες γαίες» που αποχαρακτήρισε εκατομμύρια στρέμματα δασικών εκτάσεων. Ο νόμος 4389/2016, κι αυτός του ΣΥΡΙΖΑ, που νομιμοποίησε έμμεσα τους οικισμούς αυθαιρέτων, τους οποίους «βάφτισε» «οικιστικές πυκνώσεις». Επίσης, ο νόμος 4467/2017, που καταργεί την προστασία των χορτολιβαδικών εκτάσεων στα νησιά από τη δασική νομοθεσία και ο 4495/2017 που εξαιρεί τους μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους στον κλάδο του Τουρισμού απ’ όλες τις απαγορεύσεις που διέπουν ένα αυθαίρετο.Πρόσφατα, το καλοκαίρι του 2020, η ΝΔ προχώρησε στην ψήφιση νόμου που «πέτυχε» fasttrack επενδύσεις με απαλλαγή από περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις των «πράσινων» επενδυτών, τη μετατροπή δασικών συστημάτων και βουνών σε «κρανίου τόπο» για τις «πράσινες» μπίζνες, την κατάργηση των εθνικών δρυμών, ακόμα και τη δυνατότητα πραγματοποίησης ερευνών για υδρογονάνθρακες σε περιοχές Natura. Με αυτόν τον νόμο μονιμοποιήθηκαν καταπατήσεις, εκχερσώσεις και κάθε είδους παράνομες οικοδομικές κατασκευές, που συντελέστηκαν με παράνομες οικοδομικές άδειες μέχρι το 2011.
Σε αυτό το πλαίσιο αντιμετωπίζουν η σημερινή κυβέρνηση της ΝΔ, όπως και η προηγούμενη του ΣΥΡΙΖΑ τους δασικούς χάρτες και όχι, όπως ισχυρίζονται, για την προστασία της κρατικής δασικής περιουσίας και του περιβάλλοντος. Στόχος είναι η εξασφάλιση «καθαρού τοπίου» ώστε να αποτελέσει η γη κερδοφόρα διέξοδο στα συσσωρευμένα κεφάλαια, στο πλαίσιο της «πράσινης» οικονομίας και του «πράσινου» newdeal, που στις συνθήκες της διεθνούς καπιταλιστικής κρίσης υπερσυσσώρευσης, αποτελεί την καινούργια κερδοφόρα διέξοδο για την ανάπτυξη της παγκόσμιας καπιταλιστικής οικονομίας. Επίσης στόχος είναι να αποτελέσει η γη κερδοφόρα διέξοδο στα κάθε φορά επενδυτικά σχέδια των μονοπωλιακών ομίλων πχ τα σχέδια του κεφαλαίου που επενδύει στον τουρισμό.
Αποκαλυπτική είναι μελέτη (2017) της Εθνικής Τράπεζας που αναφέρει ότι το κίνητρο για την αντιμετώπιση ασαφειών στο καθεστώς ιδιοκτησίας και στις χρήσεις γης σχετίζεται με το στόχο επέκτασης των τουριστικών επενδύσεων. Αναφέρει, μάλιστα, ότι οι αναγκαίες μεταρρυθμίσεις στη διαχείριση γης μπορούν να αυξήσουν τα τουριστικά έσοδα κατά 8,1 δισ. ευρώ ετησίως (6,3 δισ. ευρώ σε επιπλέον τουριστικές εισπράξεις και 1,8 δισ. ευρώ σε επιπλέον τουριστικές επενδύσεις).
Βέβαια, η ραγδαία είσοδος των ομίλων, μέσω της διεύρυνσης των επεμβάσεων στα δασικά οικοσυστήματα, ακόμη κι αν τηρηθούν οι «περιβαλλοντικοί όροι», θα εξασφαλίσουν τεράστια κέρδη για το κεφάλαιο και μισή ζωή για τους όποιους εργαζόμενους, με επιδείνωση των όρων αμοιβής και εργασίας ώστε να διασφαλίζουν την ανταγωνιστικότητα της επένδυσης.
Η όποια κριτική για τους δασικούς χάρτες γίνεται σήμερα από ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ και τα υπόλοιπα αστικά κόμματα, που επικρίνουν την κυβέρνηση για προχειρότητα ζητώντας τροποποιήσεις, δεν αμφισβητεί γενικά την αλλαγή χρήσης της δασικής γης προς όφελος της καπιταλιστικής κερδοφορίας, με επιτάχυνση των επενδύσεων, ραγδαία ανάπτυξη των μονοπωλιακών ομίλων στις ΑΠΕ, στον τουρισμό, στις κατασκευές υποδομών και κατοικίας, αδιαφορώντας για τις συνέπειες στα λαϊκά στρώματα, στο περιβάλλον, στα δάση.
Το ΚΚΕ υποστηρίζει ότι τα «προβλήματα» που αναδεικνύονται από την ανάρτηση των δασικών χαρτών, δεν είναι «αστοχίες», «ανακρίβειες», «λάθη» ή αθώα «πρόδηλα σφάλματα». Γιατί; Γιατί οι δασικοί χάρτες και το Κτηματολόγιο λύνουν προβλήματα όχι για τις κοινωνικές ανάγκες, αλλά για τους επιχειρηματικούς ομίλους, που σε αυτή τη φάση που βρίσκονται επενδύουν λεφτά στη γη. Άρα τι θέλουν; Θέλουν να έχουν λυμένα τα χέρια, να µην υπάρχουν αμφισβητήσεις ως προς τις χρήσεις γης, ως προς το ιδιοκτησιακό, ως προς τον χαρακτήρα, να µην υπάρχει εμπόδιο, να µην υπάρχει φραγμός για να κερδίσουν εύκολα και γρήγορα.
Δυστυχώς, οι συσχετισμοί στους θεσμούς σε κεντρικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο είναι αρνητικοί και δεν μπορούν να αποτρέψουν τους σχεδιασμούς που υπάρχουν για αυτό το ζήτημα.
Επομένως, τον λόγο έχει για την συνέχεια το λαϊκό κίνημα το οποίο πρέπει να ξεσκουριάσει τα «όπλα» του και να βάλει μπρος τις μηχανές του, αν θέλουμε να ανατραπούν οι αντιλαϊκοί στόχοι τους .
