Μετά και από τις κινητοποιήσεις των μελισσοπαραγωγών τις τελευταίες μέρες, πήραμε την αφορμή ως ΝΙΚΗ, να τονίσουμε και να αναδείξουμε με το παρακάτω άρθρο τα προβλήματα και την σπουδαιότητα του κλάδου των μελισσοκόμων. Πιστεύουμε μέσα από το κείμενο να καταδειχθεί ότι τα αιτήματα του μελισσοκομικού κλάδου είναι εύλογα και δίκαια, αλλά και τα περισσότερα εξ αυτών άμεσα επιλύσιμα, όπως και η ανάγκη συμπαράστασης στο πλευρό του κλάδου.
Η χώρα μας έχει την σπάνια ευλογία να είναι από τους καλύτερους μελισσότοπους παγκοσμίως. Διαθέτει τεράστια βιοποικιλότητα σε μελισσοκομικά φυτά, άγρια και καλλιεργούμενα, πάμπολλα σπάνια και περιζήτητα είδη ποιοτικότατου μελιού, αλλά και τις περισσότερες αυτόχθονες φυλές μελιτοφόρου μέλισσας, σε σχέση με την έκτασή της, σε όλο τον πλανήτη. Διαθέτει ακόμα την μεγαλύτερη πυκνότητα κυψελών στην Ευρώπη, καθώς και πλούσια μελισσοκομική παράδοση, που κρατά από τα χρόνια του Αριστοτέλη και νωρίτερα. Δεκάδες χιλιάδες οικογένειες ζουν από την μελισσοκομία, και ακόμα περισσότεροι Έλληνες την ασκούν από μεράκι και αγάπη για την φύση και την μέλισσα.
Δυστυχώς, λάθη, εμμονές, αβλεψίες, προχειρότητες και κακόβουλη διαχείριση εκ μέρους των κυβερνήσεων συσσώρευσαν ως μη όφειλαν πλήθος δυσβάσταχτων προβλημάτων, μικρών και μεγάλων, στις πλάτες των Ελλήνων μελισσοκόμων, σε βαθμό να απειλείται η ίδια η επιβίωσή τους ως παραγωγικός κλάδος, καθώς ήδη δυστυχώς παρατηρείται σημαντική έξοδος από το επάγγελμα.
Οι αθρόες “ελληνοποιήσεις” μελιού αμφιβόλου προελεύσεως και ποιότητος και η σχετική νοθεία έφεραν τον Έλληνα μελισσοκόμο αντιμέτωπο με άγριο και αθέμιτο ανταγωνισμό, αλλά και εξέθεσαν τον καταναλωτή σε τρόφιμα υποβαθμισμένης ποιότητας. Και όλα αυτά με την ανοχή όλων των κυβερνήσεων των τελευταίων ετών.
Η εκτίναξη του κόστους παραγωγής δημιούργησε ζοφερό και ασφυκτικό περιβάλλον. Ειδικά οι αυξημένες, λόγω υπερφορολόγησης, τιμές των καυσίμων αποτελούν θηλιά στον λαιμό του Έλληνα μελισσοκόμου, που λόγω της νομαδικής φύσης της εργασίας του πρέπει να διανύει συνεχώς τεράστιες αποστάσεις.
Ο πέρα από κάθε λογική αποκλεισμός των μελισσοκόμων από την πρόσβαση στα δάση, δηλαδή στον φυσικό τους χώρο, δήθεν για λόγους πυροπροστασίας, και η αδιανόητη απαγόρευση χρήσης του καπνιστηριού, του βασικού τους εργαλείου, προκάλεσε αναίτια ένα εφιαλτικό αδιέξοδο.
Το ζοφερό σκηνικό έρχονται να συμπληρώσουν παράγοντες όπως η απομείωση των δασικών εκτάσεων, λόγω πυρκαγιών, η παρεμπόδιση λόγω ανεδαφικών απαιτήσεων των μικρομεσαίων παραγωγών στο λιανεμπόριο, το παράλογο θεσμικό πλαίσιο και οι διάφορες στρεβλώσεις, όπως στο μητρώο μελισσοκόμων, κλπ.
Η ΝΙΚΗ σκύβει με προσοχή και κατανόηση επάνω στα προβλήματα του μελισσοκομικού κλάδου (άλλωστε αρκετά στελέχη της είναι οι ίδιοι μελισσοκόμοι), και θεωρεί ότι τα περισσότερα τουλάχιστον από αυτά είναι άμεσα επιλύσιμα, αρκεί να υπάρξει ειλικρινές ενδιαφέρον και σωστή γνώση των ειδικών συνθηκών αυτής της παραγωγικής δραστηριότητας.
ΟΙ “ελληνοποιήσεις” πρέπει να ελεγχθούν με εκτεταμένους ελέγχους και κατάλληλη ιχνηλάτηση των ποσοτήτων. Τα καύσιμα, ως συντελεστής παραγωγής, δεν μπορεί να φορολογούνται κατ’ αυτόν τον τρόπο. Πρέπει να επιτραπεί η λιανική πώληση του μελιού από τον ίδιο τον παραγωγό, χωρίς τους υφιστάμενους παράλογους ποσοτικούς και τοπικούς περιορισμούς, ως πρωτογενές αγροτικό προϊόν [1]. Η πρόσβαση στις δασικές και λοιπές εκτάσεις δεν μπορεί να εμποδίζεται, αλλά απεναντίας να διευκολύνεται με κατάλληλους για οχήματα δασικούς δρόμους, αντιπυρικές ζώνες και διαμορφωμένους χώρους τοποθέτησης των μελισσοσμηνών. Οι μελισσοκόμοι δεν μπορεί να αντιμετωπίζονται από την Πολιτεία σαν κίνδυνος πρόκλησης πυρκαγιάς, αλλά ως πολύτιμοι συνεργοί στην πυροπροστασία και στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος γενικότερα.
Οι Έλληνες μελισσοκόμοι πρέπει να διευκολυνθούν με κάθε τρόπο. Με οργανωμένα δίκτυα έγκαιρης πληροφόρησης για νεκταροεκκρίσεις, με προώθηση και διευκόλυνση των εξαγωγών και των πιστοποιήσεων του επώνυμου Ελληνικού μελιού, με προστασία από τις ζωοκλοπές, με προώθηση της έρευνας και της επιμόρφωσης, με διευκόλυνση της εμπορίας από τους μικρομεσαίους παραγωγούς, με καθιέρωση σημάτων τοπικής προέλευσης, με ενημέρωση μέσω ποικίλων δράσεων του καταναλωτικού κοινού για το ποιοτικό μέλι, με συνεχή διάλογο των πολιτειακών αρχών με τους συλλόγους και τα θεσμικά όργανα του κλάδου, με την καθιέρωση ενός λογικού, σύγχρονου και λειτουργικού θεσμικού πλαισίου για όλες τις πλευρές της μελισσοκομικής δραστηριότητας.
Και όταν οι μελισσοκόμοι χρειαστούν οικονομική ενίσχυση, ας έχουμε υπ’ όψιν ότι αυτή είναι ανταποδοτική, για το τεράστιας οικονομικής και περιβαλλοντικής σημασίας έργο της επικονίασης που μας προσφέρουν δωρεάν. Γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι υπηρεσίες επικονίασης που προσφέρουν οι μέλισσες, και τα υπόλοιπα έντομα-επικονιαστές, είναι ανεκτίμητης αξίας (σε καθαρά οικονομικά μεγέθη έχει εκτιμηθεί σε εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως- [2] ), και χωρίς αυτές μεγάλο μέρος της παγκόσμιας αγροτικής παραγωγής τροφίμων θα είχε καταρρεύσει.
Η μελισσοκομία στην χώρα μας είναι ένας υγιής, δυναμικός και πολλά υποσχόμενος παραγωγικός κλάδος, που μπορεί να συνεισφέρει τα μέγιστα στην Εθνική οικονομία, αρκεί να βοηθηθεί κατάλληλα, και να μην μπαίνουν προσκόμματα στην ανάπτυξή του. Το όραμά μας είναι η ενεργοποίηση και αξιοποίηση του τεράστιου μελισσοκομικού δυναμικού της χώρας μας στον μέγιστο δυνατό βαθμό, η παγκόσμια καταξίωση του Ελληνικού μελιού ως μοναδικής ποιότητας προϊόντος, η καθιέρωση της μελισσοκομίας σε ανθηρό κλάδο της εθνικής οικονομίας, και η αξιοπρεπής διαβίωση και ευημερία των ανθρώπων που την υπηρετούν.
[1] Υ.Α.144/15067/2019, ΦΕΚ 466/Β/18-2-2019
[2] https://www.bayer.com/en/agriculture/article/economic-value-pollinators
Για την επιμέλεια του κειμένου:
Χατζής Γεώργιος,
Διπλ. Ηλεκτρολόγος Μηχανικός Α.Π.Θ.
& πτυχ. Τεχνολόγος Γεωπόνος Τ.Ε.Ι.Δ.Μ.
