Με σεμνότητα και σεβασμό στη Μνήμη των 164ων θυμάτων των Ναζιστικών στρατευμάτων κατοχής, πραγματοποιήθηκαν οι εκδηλώσεις για την 73η Επέτειο του Ολοκαυτώματος των Χωριών του Κέντρους, που διοργάνωσε ο Δήμος Αμαρίου σε συνεργασία με τον Πολιτιστικό Σύλλογο Βρυσών.
Η αυλαία των εκδηλώσεων άνοιξε, το απόγευμα της 21ης Αυγούστου, με τους καθιερωμένους, πλέον, αγώνες δρόμου θυσίας στη διαδρομή Γερακάρι, Καρδάκι, Βρύσες. Στο δρόμο Θυσίας 5 χλμ γυναικών διακρίθηκαν οι: Λιανιδάκη Χρυσούλα (1η), Παπαϊωάννου Φοίβη (2η) και Καυκά Δήμητρα (3η), ενώ, στο δρόμο Θυσίας κοριτσιών 5 χλμ διακρίθηκαν οι: Βραβορίτη Αλεξάνδρα (1η), Χανιωτάκη Κυριακή (2η) και Καυκά Μαρία (3η).
Στο δρόμο Θυσίας 5 χλμ ανδρών διακρίθηκαν οι: Σηφάκης Μανώλης (1ος), Μανιουδάκης Κωνσταντίνος (2ος) και Παπαϊωάννου Γεώργιος (3ος). Τέλος, στο δρόμο Θυσίας 5 χλμ αγοριών διακρίθηκαν οι: Χριστοδουλάκης Ευάγγελος (1ος), Δημητρόπουλος Χρήστος (2ος), Σηφάκης Γεώργιος (3ος).
Παράλληλα, στο χώρο του πρώην Δημοτικού Σχολείου Βρυσών βρισκόταν σε εξέλιξη αξιόλογη έκθεση πολεμικού υλικού του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου: Κρήτη 1941 – 1945, από την προσωπική συλλογή του κ. Στέλιου Τριπαλιτάκη – Ιστορικού ερευνητή και Συλλέκτη με τη συμμετοχή του κ. Ζαχαρία Αντωνάκη.
Ο Δήμαρχος Αμαρίου κ. Παντελής Μουρτζανός, στο σύντομο χαιρετισμό του, τόνισε ότι «οι πρόγονοί μας κέρδισαν την ελευθερία τους καθώς έθεσαν ως αντίβαρο την ίδια τους τη ζωή, αποδεικνύοντας ότι είχαν και αρετή και τόλμη. Πλήρωσαν, όμως, με το αίμα τους τα όνειρα και τα ιδανικά τους για μια πατρίδα αδούλωτη και ελεύθερη. Μια πατρίδα που εκείνοι δεν πρόφτασαν να χαρούν, αλλά που κατάφεραν να την παραδώσουν στα παιδιά και στα εγγόνια τους όπως την οραματίστηκαν». Συνεχίζοντας, μίλησε για το ιερό καθήκον και επιτακτικό χρέος όλων μας, να διαφυλάξουμε και να παραδώσουμε στις νεότερες γενιές την Ιστορία μας, καθώς λαός που δε γνωρίζει το παρελθόν του δεν μπορεί να οικοδομήσει το μέλλον του. Κλείνοντας ευχαρίστησε όλους όσους συνέβαλλαν με τη συμμετοχή τους στη διοργάνωση των εκδηλώσεων Μνήμης και Τιμής.
Ο Φιλόλογος – Ιστορικός κ. Ζαχαρίας Αντωνάκης στην ομιλία του με θέμα: «Κατοχή και αντίσταση στο Αμάρι (1941-1945). Όψεις της υλικής διάστασης του Πολέμου στη νέα της χρήση», αναφέρθηκε τόσο στη ναζιστική βία που στις 22 Αυγούστου 1944 «έπεσε πάνω στα χωριά του Κέντρους», όσο και πως χρησιμοποιήθηκαν, από τους ανθρώπους που μετά τον πόλεμο διαβιούσαν σε συνθήκες ακραίας φτώχιας και στέρησης, υλικά όπως P.S.P., στρατιωτικά κάνιστρα, συρματοπλέγματα κ.α., μετά την αποχώρηση των Γερμανών.
Στη συνέχεια προβλήθηκε απόσπασμα Ντοκιμαντέρ, από το Αρχείο της ΕΡΤ, με θέμα: «Το Ολοκαύτωμα στο Κέντρος», όπου εξιστορούν τα γεγονότα οι άνθρωποι που τα έζησαν τον Αύγουστο του 1944 .
Η αυλαία της πρώτης ημέρας των εκδηλώσεων έκλεισε με αφήγηση Ιστορικών γεγονότων μέσα από καταγεγραμμένες μαρτυρίες επιζώντων του Ολοκαυτώματος των Βρυσών από την κ. Ελένη Δασκαλάκη, ενώ η κ. Χρυσούλα Ψαρουδάκη, με το δικό της ξεχωριστό τρόπο, απάγγειλε και ερμήνευσε στίχους του Ολοκαυτώματος, με τη συνοδεία των ταλαντούχων μουσικών: Τιμολέων Σαββάκη στο λαούτο και Γιώργου Χριστοφοράκη στο μαντολίνο.
Οι εκδηλώσεις κορυφώθηκαν το πρωί της Τρίτης 22 Αυγούστου με την Τέλεση του Αρχιερατικού Μνημοσύνου στον Ι.Ν. Αγίου Γεωργίου και την τέλεση Επιμνημόσυνης Δέησης, προεξάρχοντος του Μητροπολίτη Λάμπης Συβρίτου και Σφακίων κ.κ. Ειρηναίου, στον οικισμό Καρδάκι στο χώρο του Μνημείου Πεσόντων και απόδοση τιμών στους θυσιασθέντες.
Στη συνέχεια, στο Μνημείο Πεσόντων Βρυσών, τελέστηκε Επιμνημόσυνη Δέηση από ιερείς της περιοχής, εκφώνηση του πανηγυρικού της ημέρας από τον συνταξιούχο εκπαιδευτικό κ. Νικόλαο Μιχ. Φουντεδάκη ενώ ακολούθησε, Προσκλητήριο Νεκρών, το Ριζίτικο «Αηδόνια του Κέντρους» από την Αμαριώτικη παρέα, κατάθεση στεφάνων, τήρηση ενός λεπτού σιγής, ανάκρουση Εθνικού Ύμνου από τη Στρατιωτική Μπάντα συνοδευόμενη από Στρατιωτικό Άγημα, αποδίδοντας τις οφειλόμενες τιμές στους νεκρούς του Κέντρους.
Τις διήμερες εκδηλώσεις τίμησαν με την παρουσία τους ο Θεματικός Αντιπεριφερειάρχης κ. Μανώλης Χνάρης, οι Δήμαρχοι Ρεθύμνου κ. Γιώργης Μαρινάκης, Ανωγείων κ. Μανώλης Καλλέργης και Μυλοποτάμου κ. Δημήτρης Κόκκινος, ο Εντεταλμένος Δημοτικός Σύμβουλος του Δήμου Αγίου Βασιλείου κ. Βασίλειος Θοδωράκης, ο Αμαριώτης Περιφερειακός Σύμβουλος κ. Κώστας Δανδουλάκης, καθώς και εκπρόσωποι Αρχών και Φορέων.
Συγκινητική υπήρξε, επίσης, και η μεγάλη συμμετοχή του απλού κόσμου που θέλησε, μ’ αυτό τον τρόπο, να αποδώσει φόρο τιμής στους θυσιασθέντες των Χωριών του Κέντρους.
