Μία φορά κι έναν καιρό, ήταν ένας τύπος που γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη, από Πόντιους γονείς και αν οι γονείς του δεν είχαν μετακομίσει στον Καναδά, αλλά στην Αθήνα, θα μπορούσε κάλλιστα να είναι ο μικρός ήρωας στην ταινία Πολίτικη Κουζίνα.
Ο Mike Lazarides όμως, έφτασε στον Καναδά στα 5 του χρόνια, μεγάλωσε, σπούδασε, δούλεψε αναπτύσσοντας συστήματα υπολογιστών για την General Motors και με τα χρήματα που κέρδισε, μερικά άλλα contracts κι ένα δάνειο από τους γονείς του, κατόρθωσε μαζί με τους Mike Barnstijn και Douglas Fregin να στήσουν την Research In Motion.
Η εταιρεία ξεκίνησε την δραστηριότητά της αναπτύσσοντας την τεχνολογία του barcode για τα φιλμ. Τα κέρδη που είχε από αυτή τη δραστηριότητα, τα διοχέτευσε στην έρευνα για την ασύρματη μετάδοση δεδομένων και κάπως έτσι, οδηγηθήκαμε στους πρώτους “pagers BlackBerry και μετέπειτα, στις συσκευές που γνωρίζουμε όλοι.
Από το 1999 κι έπειτα, η RIM (τότε) κατόρθωσε το σχεδόν ακατόρθωτο. Να εισάγει μία σειρά από enterprise προϊόντα και να γίνει από τις αγαπημένες εταιρείες του επιχειρηματικού χώρου, αλλά και να κερδίζει τρομερά σημαντικά κρατικά συμβόλαια, για τον πάρα πολύ απλό λόγο ότι η κρυπτογράφηση της RIM «δεν παιζόταν», οι κάτοχοι ήταν οι περισσότεροι εξοικειωμένοι με το BlackBerry OS και οι συσκευές κάλυπταν τις λειτουργικές και αισθητικές ανάγκες των κατόχων τους.
Η καλύτερη περίοδος όσον αφορά τα μερίδια αγοράς, ήταν για την RIM το τέταρτο τρίμηνο του 2010, όταν η Καναδική εταιρεία είχε να υπερηφανευτεί για το 15% της παγκόσμιας αγοράς Smartphones. Εισοδηματικά; Το 2011 παρουσίασε συνολικό τζίρο 19,907 δισεκατομμυρίων δολαρίων και καθαρό κέρδος 3,444 δισεκατομμυρίων. Κι όμως, όλα είχαν τελειώσει.
Όταν η Apple και το Android μπήκαν στο παιχνίδι
Από τη στιγμή που ο Steve Jobs παρουσίασε το iPhone, το 2007, οι συντάκτες ειδικού τύπου το ονόμασαν «BlackBerry Killer”. Μπορεί τα πρώτα τρία μοντέλα του iPhone να πέρασαν σχεδόν «απαρατήρητα» για την RIM, εφόσον δεν άγγιζαν το βασικό επιχειρηματικό της κοινό, αλλά η Apple έδειχνε πως ήρθε για να μείνει. Ήταν το 2010 που οι πωλήσεις της Apple έγιναν σταθερά περισσότερες από αυτές της RIM και άρχισε επίσης να κατρακυλά η πίστη στις δυνατότητες της εταιρείας.
Η RIM κατάλαβε αρκετά αργά πως έπρεπε να κερδίσει και το παιχνίδι των καταναλωτών, εκτός από αυτό των επιχειρήσεων και ήταν ήδη αργά όταν επίσης κατάλαβε πως αυτά τα δύο είδη χρηστών, ξεκίνησαν να «μπερδεύονται γλυκά» μεταξύ τους. Την εποχή που εταιρείες όπως η Sony Ericsson (τότε), η LG, η Samsung, η HTC, η Motorola, αγκάλιαζαν το Android, η RIM δεν άκουγε και πολλά, αλλά σε ένα μόλις χρόνο, το λειτουργικό Android κατάφερε να ξεπεράσει σε αριθμό ενεργοποιήσεων στις ΗΠΑ, τους χρήστες BlackBerry.
PlayBook, Torch, Bold και Z10
Μα, θα πείτε, η RIM παρουσίασε τόσο όμορφες consumer συσκευές. Ναι. Το Playbook ήταν πανέμορφο. Θυμηθείτε όμως πως όταν πρωτοκυκλοφόρησε, οι ίδιοι οι υπάλληλοι της RIM κατηγορούσαν τους επικεφαλής τους ότι το προϊόν δεν ήταν έτοιμο να βγει στην αγορά και παρουσίαζε αρκετές κατασκευαστικές και λειτουργικές δυσκολίες. Το λειτουργικό δεν διέθετε native emails, calendar, ελλειμματικές επαφές, ελάχιστες εφαρμογές κλπ. Εν τω μεταξύ, στον χώρο των smartphones, ουσιαστικά και με απαιτήσεις, η RIM, ως BlackBerry πια, μπήκε μόλις φέτος, το 2013, παρουσιάζοντας το Z10. Ένα smartphone που μπορεί επάξια να σταθεί δίπλα στο HTC One, το iPhone, ή τα Lumia. Κι όμως ήταν αργά.
Οι αδυσώπητοι αριθμοί
Το 2011 ήταν η χρονιά που η αξία της μετοχής της RIM που διαπραγματεύεται στον δείκτη NASDAQ, έπεσε κατά 80% (!!!) . Από τη μία τα πρώιμα και συνάμα αργοπορημένα προϊόντα, από την άλλη το άρμα του Android και του iPhone που σαρρώνουν την αγορά, έκαναν μία εταιρεία που, ενώ κάποτε άξιζε περί τα 100 δις, να διαπραγματεύεται τώρα την πώλησή της για 4,7 δισεκατομμύρια δολάρια.
Από την μία επέλαση του Steve Jobs και της Google στον χώρο της κινητής τηλεφωνίας και από την άλλη, η δυστοκία του Mike Lazarides και του Jim Balsillie να λειτουργήσουν στους ρυθμούς της αγοράς, οδήγησαν την εταιρεία να προετοιμάσει τους επενδυτές της για 1 δις ζημιές και να ανακοινώσει την απόλυση του 40% των εργαζομένων της παγκοσμίως, δηλαδή, περί τα 4500 άτομα.
Τι κι αν με την ανακοίνωση του Z10 ο Thorsten Heins ανακοίνωσε και την μετονομασία της RIM σε BlackBerry επιχειρώντας να αλλάξει σελίδα στην αρχή της χρονιάς; Τι κι αν όλοι γράψαμε διθυραμβικά σχόλια για το Z10 αλλά κοιτάζουμε με ενθουσιασμό τώρα το Z30; Για την πιο σημαντική αγορά του κόσμου στον χώρο των Ηλεκτρονικών Καταναλωτικών αγαθών, τις ΗΠΑ, η BlackBerry σταμάτησε να υπάρχει ήδη από το 2011. Μπορεί οι συσκευές της να ήταν από τις πιο αξιόπιστες. Μπορεί οι χαμηλότερες εισοδηματικά τάξεις να την προτιμούσαν, λόγω του πολύ καλού encryption, των λογικών τιμών των συσκευών και του BlackBerry Messenger, σε ΗΠΑ και Αγγλία, μπορεί ο Barack Obama να μην μπορεί να «ζήσει» χωρίς το BlackBerry του, αλλά δεν είναι αρκετό.
Η BlackBerry, όπως και η Nokia, άργησε. Κι ενώ δύο ήταν οι ιστορικές εταιρείες στον χώρο της κινητής στην άλλη άκρη του Ατλαντικού, ηMotorola και η RIM, που ξεκίνησαν από εκεί την ιστορία της κινητής, η μία με τους ασυρμάτους, η άλλη με τα pagers, έφτασε η στιγμή και για τις δύο να σκύψουν το κεφάλι ηττημένες και να αλλάξουν χέρια ομολογώντας: η εξέλιξη της τεχνολογίας και η ταχύτητα με την οποία καταναλώνει ο κόσμος, ανήκει σε αυτούς που μπορούν να προσαρμόζονται γρήγορα.
Και τώρα;
Δεν μπορούμε να προχωρήσουμε σε καμία εκτίμηση για το τι θα γίνει από τον Νοέμβρη που θα “κλείσει” η πώληση της BlackBerry, απ’ ότι φαίνεται στη Fairfax Financial που είναι και ο μεγαλύτερος μέτοχος αυτή τη στιγμή στη BlackBerry. Θέλουμε να πιστεύουμε πως ο λόγος που η Fairfax αγοράζει εξ ολοκλήρου την εταιρεία είναι για να την αναδιαρθρώσει και να συνεχίσει την παραγωγή τεχνολογίας και όχι για να “μισθώνει” τις πατέντες της σε άλλους κολοσσούς, μειώνοντας έτσι τον αριθμό των εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην κινητή. Η άλλη εκδοχή είναι η Fairfax να εκμεταλλευτεί την BlackBerry όπως σας είπαμε. Να λειτουργήσει δηλαδή, ως patent troll. Και τότε θα μιλάμε για άλλη μία ταφόπλακα στον χώρο της κινητής. Τόσο απλά. Goodbye Mike.
