ΑΠΟΨΕΙΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΛΑΙΤΖΙΔΑΚΗΣ

Περί Αλσατικού Γαστρονομικού Προορισμού – του Δημητρίου Μ. Καλαϊτζιδάκη

Στο marketing υπάρχει μια βασική αρχή: «Πρέπει να γνωρίζεις τα δυνατά σου σημεία, αλλά ακόμα περισσότερο και τις αδυναμίες σου». Για να γνωρίσεις τις αδυναμίες σου πρέπει να γνωρίζεις πολύ καλά τον ανταγωνισμό. Για να βοηθήσω τους Ρεθεμνιώτες παραγωγούς να «αντιληφθούν τον ανταγωνισμό» πριν παρουσιάσω το «Στρατηγικό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα» των εκλεκτών Ρεθεμνιώτικων προϊόντων για το Στρασβούργο, θα αναφέρω μερικά σημεία περί Αλσατίας, της ευρύτερης περιοχής που βρίσκεται το Στρασβούργο, και αποτελεί Γαστρονομικό Προορισμό.

Η παρακάτω αναφορά προφανώς δεν ενδιαφέρει μόνο τους παραγωγούς, αλλά καλό είναι να «διδαχθούμε» όλοι από αυτό, αφού λίγο-πολύ όλοι ζούμε ή εμπλεκόμαστε ή επηρεαζόμαστε από τον τουρισμό.

Η ευρύτερη περιοχή της Αλσατίας, όπου βρίσκεται το Στρασβούργο είναι μια περιοχή ευνοημένη από την φύση, ευρισκόμενη στους πρόποδες των καταπράσινων Βοσγίων ορέων, ανάμεσα σε αμπελώνες, δάση, ποτάμια, λίμνες και ρυάκια.
Αυτό που αξίζει στην Αλσατία είναι η περιήγηση στα χωριουδάκια της περιοχής. Χωριουδάκια μεν, αλλά τι χωριουδάκια.

Πανέμορφα, έχοντας διατηρήσει την αρχιτεκτονική τους κληρονομιά, χωριουδάκια που χαίρεσαι να τα περπατάς.
Τα πανέμορφα αυτά χωριά κατακλύζονται από τουρισμό όπως αυτό του Riquewihr, που είναι τόσο δημοφιλές που κατά την υψηλή τουριστική περίοδο πραγματικά δεν μπορείς να κυκλοφορήσεις λόγω της πολυκοσμίας.
Και φανταστείτε το οικονομικό επίπεδο των τουριστών, κυρίως Αμερικανών, που ενδιαφέρονται για οινολογικό τουρισμό.

Η Γαστρονομία της Αλσατίας

Η Αλσατία παράγει «Υψηλή Γαστρονομία».
Είναι η περιοχή με τα περισσότερα βραβευμένα με (γαστρονομικά) Αστέρια Μισελέν (Michelin) εστιατόρια από οποιαδήποτε άλλη περιοχή της Γαλλίας.
Φανταστείτε ότι σε έξι κυριολεκτικά χωριουδάκια!!! (χωρίς να συμπεριλαμβάνω την πόλη του Στρασβούργου) υπάρχουν, σε ακτίνα 30 λεπτών με το αυτοκίνητο: το φημισμένο εστιατόριο «Auberge de L‘ill» με τρία (3) αστέρια (βραβευμένο ανελλιπώς από το 1967!!!).
Επιπλέον άλλα τρία εστιατόρια είναι βραβευμένα με ένα (1) αστέρι το κάθε ένα, και άλλα πέντε (5) εστιατόρια υψηλής γαστρονομίας (χωρίς αστέρι).
Συνολικά εννιά εστιατόρια υψίστου επιπέδου -και που- σε χωριουδάκια!!
Αυτό θα πει επίπεδο Γαστρονομικού Τουρισμού.
Και μετά τολμούμε να μιλάμε ότι η Κρήτη είναι Γαστρονομικός Τουρισμός!!!
Μάλλον από άγνοια!!!
Ας μην τολμήσουμε να μιλήσουμε για σχέση ποιότητας τιμής (value for money).
Θεωρώ τον εαυτό μου τυχερό που σε μια «εκδρομή κρασιού» (wine tour) επισκέφθηκα το Auberge de L‘ ill της οικογένειας Haeberlin.
Τότε διαπίστωσα ότι τελικά πλήρωσα λιγότερα απ’ ότι θα πλήρωνα στην Αθήνα, έχοντας γευθεί ένα μενού με έξι πιάτα, σε πολύ λογική τιμή.
Άρα με τέτοια υψηλή γαστρονομία φανταστείτε τη ζήτηση υπάρχει για ποιοτικές πρώτες ύλες και προϊόντα ΥΨΗΛΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗΣ ΑΞΙΑΣ, όπως είναι τα δικά μας.
Να λοιπόν η ΜΟΝΑΔΙΚΗ ευκαιρία που δίδεται στα εκλεκτά Ρεθεμνιώτικα προϊόντα μας.
Το θέμα είναι αν θα είμαστε αρκετά έξυπνοι να αρπάξουμε την ευκαιρία από τα μαλλιά ή θα αφήσουμε να περάσει το τρένο… χωρίς γυρισμό.

Περί Αλσατικού Οίνου

2000 παραγωγοί σε 119 χωριά παράγουν το δικό τους κρασί.
Το 80% της παραγωγής του κρασιού γίνεται από 175 παραγωγούς.
Το 45% του Αλσατικού κρασιού παράγεται από τοπικές ενώσεις.
Ενώ η συνολική επιφάνεια των αμπελώνων στην Γαλλία έχει συρρικνωθεί, τα τελευταία χρόνια οι Αλσατικοί αμπελώνες αντιθέτως αυξάνονται.
Μέσα σε 40 χρόνια οι Αλσατοί αμπελουργοί κατόρθωσαν και σχεδόν διπλασίασαν τα αμπέλια τους, δημιουργώντας ένα τζίρο 478,8 εκ. ευρώ (στοιχεία του 2006) για την τοπική οικονομία.
Οι αμπελώνες δίδουν 78% κρασιά ονομασίας προέλευσης (AOC), 4% κρασιά υψίστης ποιότητος της κατηγορίας Grand Cru και 18% γίνονται αφρώδεις οίνοι (AOC Cremant d‘ Alsace).
Το 90% της παραγωγής είναι λευκά κρασιά με τις πιο κυρίες ποικιλίες Riesling 21.7%, Gewürztraminer 18.6%, Pinot Gris 15.2%, Auxerrois Blanc 14.2%, Pinot Noir 9.6%, Sylvaner 8.9% και Pinot Blanc 7.0%.
Το 25% της παραγωγής του κρασιού εξάγεται με κύριο εξαγωγικό κρασί να είναι αυτό της πιο χαρακτηριστικής φρουτώδους ποικιλίας του Gewürztraminer, ενώ η ξηρή ποικιλία Riesling τους έχει κάνει υπερήφανους.
Ποιος επίσης θα περίμενε ότι η περιοχή της Αλσατίας παράγει ένα από τα δέκα καλύτερα λευκά κρασιά του κόσμου.
Το καταξιωμένο παγκόσμιας κυκλοφορίας «οινικό» περιοδικό Decanter το 2006 ανακήρυξε τον Pierre Trimbach σαν ΕΝΑ από τους ΔΕΚΑ ΚΑΛΥΤΕΡΟΥΣ παραγωγούς λευκού κρασιού στον ΚΟΣΜΟ.
Ο κύριος P. Trimbach, που η οικογένειά του παράγει κρασί εδώ και 386 χρόνια είναι φίλος του Ρεθύμνου και έχει επισκεφθεί την πόλη μας, κάνοντας τις οικογενειακές διακοπές του.
Φανταστείτε δε όταν καθόμασταν στο Μπαρ πριν το φαγητό πάντα παράγγελνε τρία ποτήρια σαμπάνια (εννοείται γαλλική), ένα γι’ αυτόν, ένα για τη σύζυγό του και το τρίτο το μοιράζονταν τα δυο παιδιά του (αγόρι και κορίτσι)!!!
Να πως καλλιεργείται η οικογενειακή παράδοση και κουλτούρα.
Φανταστείτε τη δικιά μου έκπληξη όταν επισκέφθηκα την «παλαιά» κάβα της επιχείρησής του και είδα να υπάρχει βαρέλια του 1672.
Η Αλσατία έχει τόσο αυστηρές ποιοτικές προδιαγραφές, που ακόμα και οι ίδιοι οι παραγωγοί καταναλώνουν το κρασί τους, ακόμα και στο σπίτι τους, μόνο εμφιαλωμένο.
Οποιαδήποτε διακίνηση χύμα κρασιού δεν επιτρέπεται στην Αλσατία.
Μεγάλα «σπίτια» δηλαδή μεγάλοι παραγωγοί Αλσατικού κρασιού είναι οι οίκοι: Maison Trimbach, Weinbach, Paul Blanck et fils, Hugel et fils, Leon Beyer, Pierre Sparr et fils και άλλοι.
Με έκπληξη θα ακούσουμε ότι οι Αλσατοί παραγωγοί απεχθάνονται τα δρύινα βαρέλια και πιστεύουν ότι τα τυριά «συμβιώνουν» άριστα (pairing) με λευκά κρασιά και όχι με τα κόκκινα!!
Για την εμφιάλωση χρησιμοποιούν την χαρακτηριστική υψηλού τύπου φιάλη «φλάουτο» (Flutes d‘ Alsace).
Φημίζονται δε για τα κρασιά «Αργοπορημένου Τρύγου» (Vendage Tardive) και για τα κρασιά «Επιλογής Ευγενών Σταφυλιών» (Selection de Grains Nobles).
Δεν θα πρέπει να μας κάνει εντύπωση ότι τα παραπάνω κρασιά παλαιώνονται και διατηρούνται σε αρίστη κατάσταση για πολλά χρόνια, μέχρι και δεκαετίες!!!
O Grand Grus αμπελώνας Fürstentum είναι ο αγαπημένος μου, οινολογικά έχω «κλείσει» αφότου ανακάλυψα αυτή την πλαγιά του Πλανήτη Γη.
Λόγω της γεωγραφικής του κλίσης και του προσανατολισμού του, τον δροσίζει ένα Μεσογειακού τύπου αεράκι, με αποτέλεσμα να «δίδει» μεγάλα κρασιά.
O «οινικός» πρεσβευτής της Αλσατίας στην Ελλάδα, ο καλός μου φίλος Τάκης Τ., πάντα με φιλεύει με τους καρπούς της Αλσατίας ξέροντας την αδυναμία μου στο Gewürztraminer και μάλιστα του Grand Gru αμπελώνα Fürstentum.
Την τελευταία φορά που βρέθηκα με καλούς φίλους σε πολύ καλό εστιατόριο και για να τους περιποιηθώ, κρατούσα ένα μπουκάλι Gewürztraminer Grand Cru του 2003, δηλαδή λευκό κρασί 10 ετών.
Οι του εστιατορίου νόμιζαν ότι το κρασί θα ήταν «χαλασμένο»!!!
Με μεγάλη χαρά τους παρότρυνα να το δοκιμάσουν για να καταλάβουν…
Το Gewürztraminer με το φρουτώδη άρωμά του και το κεχριμπαρένιο χρώμα του («υγρός χρυσός» – liquid gold) – είναι τόσο συγκλονιστικό, ιδιαίτερα αυτό των διακεκριμένων κατηγοριών (SGN), είναι σαν… «sex in a bottle», όπως το περιγράφει ένας οινογνώστης.

Ο Αλσατικός Δρόμος του Κρασιού

Εκτός της υψηλής γαστρονομίας η περιοχή «ανάπτυξε» και καθιέρωσε ένα από τους «πιο ονομαστούς Δρόμους του Κρασιού» (La Route du Vin) με διεθνή αναγνώριση και καταξίωση, άριστα συνδυασμένου και συνδεδεμένου με την περιήγηση των γραφικών χωριών, χωρίς να απευθύνεται «αποκλειστικά» σε οινόφιλους.
Τόσο η χαρτογράφηση του «δρόμου», τόσο η οδική σήμανση (τελικά στην Ελλάδα η σήμανση είναι γι’ αυτούς που ξέρουν το δρόμο, λόγω του ότι είναι ανύπαρκτη ή ελλιπής), τόσο το οδικό δίκτυο σε κάνουν πραγματικά να απολαμβάνεις την διαδρομή ακόμα και αν δεν είσαι οινόφιλος.
Ο Δρόμος αυτός ξεκινάει από το χωριό Marlenheim (λίγο πιο πάνω από το Στρασβούργο) και καταλήγει στο χωριό Thann (λίγο πιο κάτω από την πόλη Mulhouse, που μοιράζεται το αεροδρόμιό της με την Βασιλεία της Ελβετίας), καλύπτοντας μια διαδρομή 170 χιλιομέτρων, διασχίζοντας 67 κοινότητες.

Περί Σαμπάνιας…

Ποιος θα περίμενε ότι το αποκαλούμενο από τους περισσότερους Κρητικούς «ξυδόκρασο», δηλαδή η σαμπάνια, για να γίνει κρασί, οι παραγωγοί της Καμπανίας πληρώνουν το σταφύλι επτά (7) ευρώ το κιλό, όταν στην Κρήτη πουλιέται γύρω στα 30 λεπτά!!!, δηλαδή πουλιέται 96% φθηνότερα!!!
Ακόμα και εάν λόγω γευστικής άγνοιας δεν αποδεχόμαστε την σαμπάνια, τουλάχιστον θα πρέπει να την μετονομάσουν σε «χρυσόκρασο».

ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΑΠΟΣΤΑΞΗΣ και παράγωγα αυτών

Μπορεί η Κρήτη να είναι υπερήφανη για την τσικουδιά της αλλά και οι χώρες της κεντρικής Ευρώπης φημίζονται για τα προϊόντα απόσταξης από τα διάφορα φρούτα.
Ιδιαίτερα οι Γάλλοι έχουν αναγάγει την απόσταξη σε επιστήμη με τα παγκοσμίως γνωστά αποστάγματα τους, τα eau de vie de… , (fruit brandies).
Καμία ιδιαίτερη εστιατοριακή εμπειρία δεν θεωρείται ολοκληρωμένη, εάν δεν περιλαμβάνει – ολοκληρωθεί με γευστική δοκιμή των αποσταγμάτων.
Φανταστείτε δε ότι η εντύπωση αυτή υπερτερεί ακόμα και αυτής των επιδορπίων!!!
Σημειώστε δε ότι υπάρχει και ειδική σειρά ποτηριών για τα eau de vie, για να κάνει την γευστική εμπειρία τους ακόμα πιο ξεχωριστή.
Στην Αλσατία, ο οίκος G.E. Massenez, δραστηριοποιείται στις αποστάξεις γενεές ολόκληρες και είναι ονομαστός για τα αποστάγματά του, που ο γνώστης πελάτης τα αναζητεί στα καλύτερα εστιατόρια και κάβες του κόσμου.
Είμαι σίγουρος ότι η τσικουδιά μας, η μουρνόρακη, το ρακόμελο, η μερτόρακη, η κιτρόρακη ή ακόμα και η κουμαρόρακη, δεν θα έχουν να ζηλέψουν τίποτα από τα παραπάνω και όχι μόνο θα κάνουν μια αξιοπρεπή παρουσία στο Στρασβούργο, αλλά θα κερδίσουν και πολλούς φίλους εκεί.