Ο Πέτρος Αρκαδιώτης γεννήθηκε στα Χάρκια Ρεθύμνου[1] (τέλη 18ου ή αρχές 19ου αιώνα), και ήταν ενεργό μέλος της Επανάστασης του 1821 στην Κρήτη.
Στη «Νέα Ιστορία της Κρήτης» (ΕΚΙΜ, Ηράκλειο 2022), ο Εμμανουήλ Βυβιλάκης αναφέρει τον Πέτρο Αρκαδιώτη και ως πηγή πληροφοριών σχετικά με τον αγώνα των Κρητών, αλλά και ως έναν από τους οπλαρχηγούς που έδρασαν κυρίως στην περιοχή του σημερινού νομού Ρεθύμνου.
Πιο συγκεκριμένα, ο Πέτρος Αρκαδιώτης δίνει πληροφορίες για τη νικηφόρα μάχη των επαναστατών του Αντώνη Μελιδώνη (Δάνδολος) με τους Τούρκους του Αγριολίδη (γενίτσαρος της Μεσαράς) και του Αλή Ρεϊζάκη το 1822, αλλά και τη νέα πανωλεθρία των Τούρκων που είχαν καταλάβει προσωρινά το Αρκάδι πάλι από τον Αντώνη Μελιδώνη. Ο Πέτρος Αρκαδιώτης αναφέρεται από τον Εμμανουήλ Βυβιλάκη ως ένας εκ των οπλαρχηγών που συμμετείχαν σε μάχες στα Ανώγεια και στο Μαλεβίζι, στο Γερακάρι και στον Κισσό Αγίου Βασιλείου, όπου καταδίωξαν τους Τούρκους μέχρι το Τυμπάκι!
Η επανάσταση ξεκίνησε στην Κρήτη τον Απρίλιο του 1821 και κράτησε μέχρι το 1830. Παρά τις επιτυχίες των επαναστατών, η Κρήτη δεν περιλήφθηκε στο νέο Ελληνικό Κράτος. Καθώς οι διπλωματικές εξελίξεις του 1830 δεν ήταν ευνοϊκές, πολλοί Κρήτες, κυρίως όσοι είχαν συμμετάσχει στην επανάσταση, αναγκάστηκαν να ζητήσουν καταφύγιο στην ελεύθερη Ελλάδα ως πρόσφυγες. Ένας από αυτούς ήταν και ο Πέτρος Αρκαδιώτης, ο οποίος καταγράφεται ανάμεσα στους Κρητικούς που κατέφυγαν στη Νάξο (έως το 1834) μαζί με τον Ιωσήφ Αρκαδιώτη (άγνωστο αν ήταν πατέρας ή αδερφός του ή γενικότερα συγγενής του)[2].
Γύρω στο 1834, κατέφυγε στην νεοσύστατη πόλη Μίνωα στο σημερινό Τολό Αργολίδας, μαζί με εκατοντάδες άλλους Κρήτες αγωνιστές. Ο Πέτρος Αρκαδιώτης καταγράφεται ως ιδιοκτήτης οικίας στον Μερζέ (ή Εξώστη) Αργολίδας[3]
[Ενδιαφέρουσα είναι εδώ η λεπτομέρεια ότι ο νέος ιδιοκτήτης της οικίας του είναι ο Αναγνώστης Δασκαλάκης – ο σύζυγος της κόρης του Χαρίκλειας ονομαζόταν Μιχαήλ (Αναγνώστης) Δασκαλάκης – χωρίς να ξέρουμε αν πρόκειται για το ίδιο πρόσωπο].
Άγνωστο παραμένει πότε γεννήθηκε η κόρη του Χαρίκλεια, γνωστή και ως Χαρίκλεια Δασκαλάκη ή Δασκαλοχαρίκλεια, ηρωίδα του ολοκαυτώματος της Μονής Αρκαδίου το 1866.
Ο Γιώργης Εκκεκάκης («Ρεθεμνιώτες», 2007) αναφέρει ότι η Χαρίκλεια γεννήθηκε στο Τολό, αλλά οι χρονολογίες δεν φαίνονται να συμφωνούν, καθώς στην επανάσταση του 1866 σύμφωνα με μελετητές φέρεται να ήταν περίπου 50 ετών.
Μετά την Επανάσταση, το 1835, εντάχθηκε[4] στη Βασιλική Φάλαγγα, μια στρατιωτική μονάδα για τους αγωνιστές που δεν μπορούσαν να καταταγούν στον τακτικό στρατό. Η Φάλαγγα ιδρύθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 1835 και αποτελούνταν από βετεράνους οπλαρχηγούς της Επανάστασης.
Παρόλο που η Φάλαγγα είχε στρατιωτικά καθήκοντα, ήταν κυρίως τιμητικός διορισμός και μέσο οικονομικής υποστήριξης για βετεράνους αγωνιστές χωρίς άλλα εισοδήματα. Στη Βασιλική Φάλαγγα, προήχθη σε Υπολοχαγό με τον χαρακτήρα Λοχαγού.
Ο Πέτρος Αρκαδιώτης επέστρεψε στην Κρήτη και παρέμεινε ενεργός αγωνιστής, καθώς σε διάφορες πηγές αναφέρεται ότι σκοτώθηκε το 1858 κατά τη διάρκεια του «Κινήματος του Μαυρογένη».[5]
Κώστας Βασιλάκης
[Ευχαριστώ την κα Ιωάννα Σφακιανακη για τη βοήθεια της,
τον Χαράλαμπο Αγγελάκη και τον αείμνηστο (παλιό καθηγητή μου) Γιώργο Εκκεκάκη]
[1] Γιώργος Εκκεκάκης, «Ρεθεμνιώτες, Α’ Τόμος», Ρέθυμνο 2007
[2] https://orinosaxotis.blogspot.com/2014/11/normal-0-false-false-false-el-x-none-x.html
[3] Μαρίας Παπαδάκη – Τζαβαρα, Οικισμοί κρητών προσφύγων στο Ελληνικό Βασίλειο. Η περίπτωση της Μινώας (Τολό) 1833-1848, ΠΕΠΡΑΓΜΕΝΑ Ι’ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΚΡΗΤΟΛΟΓΙΚΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ, Χανιά 2006
[4] https://www.facebook.com/groups/3122240751366446/permalink/3169344439989410 και https://www.nostimonimar-online.com/2022/03/1821_23.html
[5] https://www.nostimonimar-online.com/2022/03/1821_23.html
