Η πρόσβαση στην Δημόσια Εκπαίδευση αποτελεί κατοχυρωμένο δικαίωμα όλων των παιδιών, χωρίς διακρίσεις, ανεξάρτητα από τη χώρα καταγωγής, το χρώμα του δέρματος και τις θρησκευτικές πεποιθήσεις, ταυτόχρονα όμως αποτελεί και υποχρέωση της Πολιτείας. Και όμως, σε αντίθεση με τα όσα ορίζει το Ελληνικό Σύνταγμα και οι Διεθνείς Συνθήκες, σε αντίθεση με τα όσα επιτάσσει ο στοιχειώδης ανθρωπισμός, 18.000 παιδιά που ζουν στη χώρα μας παραμένουν αποκλεισμένα από κάθε είδους δομή εκπαίδευσης.
Δυστυχώς, η πρόσβαση στην εκπαίδευση δεν είναι το μόνο δικαίωμα αυτών των παιδιών που έχει καταπατηθεί. Τα παιδιά αυτά και οι οικογένειες τους είναι τα τραγικά θύματα των πολεμικών επεμβάσεων που εξαπολύουν στις χώρες τους οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, αναγκάζοντας τα να ακολουθήσουν το δρόμο της προσφυγιάς, περνώντας σύνορα και φράχτες, ναρκοπέδια, φουρτουνιασμένες θάλασσες. Αρκετά από αυτά τα παιδιά δεν τα κατάφεραν, αφήνοντας την τελευταία τους πνοή κάπου στο ταξίδι. Όσα επιβίωσαν κατέληξαν με τις οικογένειες τους ή ασυνόδευτα, παγιδευμένα σε μια χώρα που δεν είναι της επιλογή τους, μέσα σε σύγχρονα στρατόπεδα συγκέντρωσης, με άθλιες συνθήκες διαβίωσης, υπό την απειλή της επαναπροώθησης και ένα μέλλον αβέβαιο.
Πρόσφατα το Υπουργείο Παιδείας αποφάσισε να κάνει δεκτή την εγγραφή των προσφυγόπουλων στα σχολεία. Την απόφαση αυτή, ζητούμε από το Υπουργείο να την κάνει άμεσα πράξη, χωρίς καθυστερήσεις και περιστροφές. Η εκπαίδευση των προσφυγόπουλων χρειάζεται να πραγματοποιηθεί μέσα στα δημόσια σχολεία και νηπιαγωγεία, στη λογική της συνεκπαίδευσης και της διαπολιτισμικότητας. Η Πολιτεία οφείλει να εξασφαλίσει την πρόσβαση τους, την ομαλή τους ένταξη, καθώς και την στελέχωση των απαιτούμενων υποστηρικτικών δομών.
Το Δημόσιο Σχολείο δεν έχει τίποτα να φοβηθεί από αυτά τα παιδιά, η εμπειρία χρόνων αυτό έχει να δείξει. Στη σχολική πραγματικότητα η διαφορετικότητα είναι το φυσιολογικό. Αυτό φαίνεται από τον τρόπο που καθημερινά οι εκπαιδευτικοί αγκαλιάζουν όλα τα παιδιά χωρίς διαχωρισμούς. Φαίνεται όμως κυρίως από την ευκολία και τον αυθορμητισμό με τον οποίο οι ίδιοι οι μαθητές γκρεμίζουν τις προκαταλήψεις και δεν βλέπουν απέναντι τους, αλλόθρησκους, αλλοεθνείς ή άλλους διαχωρισμούς, αλλά μόνο συνομήλικους τους με την ίδια ανάγκη για παιχνίδι και δημιουργική μάθηση. Αντίθετα, αυτό που έχει να φοβηθεί το σχολείο είναι η λογική που επιδιώκει να διαχωρίσει τα παιδιά και να δημιουργήσει εκπαιδευτικά γκέτο. Γι’ αυτό οι ξενοφοβικές λογικές από όπου και αν προέρχονται πρέπει να απομονωθούν.
Το Δημόσιο Σχολείο έχει μόνο να κερδίσει από την ένταξη των προσφυγόπουλων. Η παρουσία τους και οι εμπειρίες που τα παιδιά αυτά μεταφέρουν, μπορούν να αποτελέσουν ένα ζωντανό μάθημα. Θα αποτελέσουν ευκαιρίες για αναζητήσεις και προβληματισμό, για τις αιτίες που οδηγούν εδώ αυτούς ανθρώπους, για τις αιτίες των ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων και των εθνικισμών, για τα δεινά του πολέμου. Θα αποτελέσουν ευκαιρίες για να αναδειχθούν οι πανανθρώπινες αξίες της Ειρήνης, της Ισότητας, της Αλληλεγγύης, της Αξιοπρέπειας και ο διαχρονικός αγώνας για την υπεράσπιση τους. Θα αποτελέσει όμως ταυτόχρονα και ευκαιρία κοινωνικοποίησης και ένταξης των παιδιών αυτών και των οικογενειών τους στην ελληνική κοινωνία.
Το να υπερασπιστούμε το δικαίωμα στην Εκπαίδευση για τα παιδιά αυτά είναι αναγκαίο δεν είναι όμως αρκετό. Η εκπαίδευση τους έχει ως προϋπόθεση τα αυτονόητα. Προϋποθέτει αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης για τα παιδιά αυτά και τις οικογένειες τους σε χώρους πραγματικής φιλοξενίας και όχι σε σύγχρονα στρατόπεδα συγκέντρωση. Προϋποθέτει να υπερασπιστούμε το δικαίωμα τους να μετακινηθούν ελεύθερα προς όποια χώρα θέλουν, εφόσον το επιθυμούν. Προϋποθέτει να διεκδικήσουμε από κοινού να σταματήσει η αιτία που προκαλεί τον ξεριζωμό αυτών των ανθρώπων. Ως εκπαιδευτικοί αλλά και ως γονείς, νοιώθουμε το χρέος να αγωνιστούμε για τα δικαιώματα αυτών των προσφυγόπουλων και των οικογενειών τους, με την ίδια θέρμη με την οποία προσπαθούμε να υπερασπιστούμε τα δικαιώματα και των δικών μας μαθητών και παιδιών. Αυτά τα παιδιά είναι παιδιά μας και μαθητές μας.
Ένωση Γονέων Μαθητών Δήμου Ρεθύμνου
ΕΛΜΕ Ρεθύμνου
Σύλλογος Εκπαιδευτικών Π.Ε. Ν.Ρεθύμνου
Ενιαίος Φορέας Διδασκόντων Σχολής Κοινωνικών Επιστημών, Π.Κ.
