Στη σκιά μιας ανυποχώρητης πανδημικής κρίσης, ένα από τα μεγαλύτερα στούντιο του Χόλιγουντ μεταφέρει όλες τις πρεμιέρες του online, σοκάροντας και αλλοιώνοντας την κινηματογραφική βιομηχανία.
Για μια απόφαση που μπορεί να παίξει τόσο καθοριστικό ρόλο στο μέλλον της κινηματογραφικής βιομηχανίας, είναι εντυπωσιακό πόση λίγη σχέση είχε η απόφαση με το ίδιο το σινεμά.
Ύστερα από μια χρονιά γεμάτη αβέβαιους πειραματισμούς από διανομείς και στούντιο, η Warner Bros πήρε μια σοκαριστική απόφαση για το σύνολο της παραγωγής του 2021, από το «Dune» του Ντενί Βιλνέβ μέχρι το «Matrix 4» της Λάνα Γουατσόφσκι κι από το «Godzilla vs. Kong» μέχρι το πρίκουελ των «Sopranos». Όλα, τα πάντα, κάθε μεγέθους, κάθε μπάτζετ, κάθε στόχου, είτε επρόκειτο για ταινία προορισμένη να γεμίσει τα multiplex είτε για να σαρώσει τα Όσκαρ. Αλλά όσο κι αν αυτή η κίνηση παρουσιάζεται ως μέτρο αντίδρασης στην πανδημία και μόνο, η αλήθεια είναι πολύ πιο περίπλοκη.
Τι ακριβώς συνέβη λοιπόν; Το χολιγουντιανό στούντιο ανακοίνωσε πως όλες ανεξαιρέτως οι παραγωγές του για το 2021 πρόκειται να κάνουν ταυτόχρονη πρεμιέρα στις αίθουσες, όσες και όπως είναι ανοιχτές στις Η.Π.Α., και στην συνδρομητική streaming υπηρεσία HBO Max της WarnerMedia, η οποία σημειωτέον είναι προς το παρόν διαθέσιμη μόνο εντός της χώρας. Οι ταινίες θα είναι διαθέσιμες στην υπηρεσία για έναν μήνα, και στη συνέχεια μόνο στα σινεμά.
Πριν προσπαθήσουμε να καταλάβουμε ακριβώς τι κρύβεται πίσω από αυτή την κίνηση, ας θυμηθούμε πώς ήρθαμε εδώ, και πώς άλλα μπλοκμπάστερ προσπάθησαν να αντιμετωπίσουν την φετινή Covid κρίση.
Πώς φτάσαμε σε αυτό το σημείο;
Η προειδοποιητική βολή είχε έρθει λίγες μέρες νωρίτερα, όταν το πολυαναμενόμενο σίκουελ «Wonder Woman 1984» είχε ανακοινωθεί πως θα ακολουθήσει την ίδια αυτή πορεία: Πρεμιέρα στο HBO Max ταυτόχρονα με τις αίθουσες, ενώ η διεθνής διανομή του φιλμ παραμένει ανεπηρέαστη, όσο φυσικά κάτι τέτοιο είναι δυνατόν να ειπωθεί για μια χρονιά σαν τη φετινή. Με απλά λόγια: Η ταινία θα κυκλοφορήσει στα σινεμά όπου αυτά είναι ανοιχτά, αλλά τα Χριστούγεννα θα γίνει η ονλάιν πρεμιέρα της στην Αμερική.
Αυτό αρχικά είχε φανεί σαν δοκιμαστική κίνηση, και αντίδραση στην κυκλοφορία του «Tenet» του Κρίστοφερ Νόλαν, για το οποίο η Warner είχε τολμήσει μια κυκλοφορία στις αίθουσες. Δεδομένων των συνθηκών η ταινία είχε μια χαρά εμπορική πορεία, μαζεύοντας πάνω από 350 εκατομμύρια δολάρια στο παγκόσμιο box office, εκ των οποίων τα 300 εκτός Αμερικής. Το δυσανάλογα μικρό box office των Η.Π.Α. ίσως να έπαιξε το ρόλο του, υπογραμμίζοντας την ολοένα και μικρότερη ανάγκη ενός διεθνών βλέψεων μπλοκμπάστερ να στηριχτεί σε αυτή τη μία χώρα.
Τι σημαίνει για το σινεμά η streaming πρεμιέρα όλων των μπλοκμπάστερ της Warner το 2021
Το μαξιλαράκι που προσφέρει στα στούντιο η θεωρητική ύπαρξη του εκτός Αμερικής κυκλώματος αιθουσών είναι απαραίτητο γιατί άλλο ένα πράγμα που έγινε φέτος σαφές είναι πως χωρίς τις αίθουσες, οι παραγωγές αυτού του βεληνεκούς είναι, πολύ απλά, ασύμφορες.
Νωρίτερα μες στη χρονιά, η Disney αποφάσισε να μεταφέρει την πρεμιέρα του «Mulan» στη δική της streaming πλατφόρμα, το Disney+, χρεώνοντας τους συνδρομητές με 30 δολάρια επιπλέον της ήδη υπάρχουσας μηνιαίας συνδρομής. Ακριβείς αριθμούς ποτέ δεν μάθαμε αλλά δεν χρειάστηκε. Λίγο μετά την ονλάιν πρεμιέρα του «Mulan», η Disney μετέφερε όλες σχεδόν τις μεγάλες της πρεμιέρες στο 2021 δείχνοντας έμπρακτα πως παραγωγές σαν το «Black Widow» δεν πρόκειται ποτέ να βγάλουν οικονομικό νόημα σε ένα online μοντέλο.
Άλλα στούντιο που δεν διαθέτουν κάποια άμεση streaming συγγένεια, έχουν κινηθεί διαφορετικά. Τον Οκτώβρη αναφέρθηκε πως η Sony προσπαθούσε να πουλήσει το «No Time to Die», τον τελευταίο Τζέιμς Μποντ του Ντάνιελ Κρεγκ, σε streaming υπηρεσίες σαν το Netflix ή την Apple TV+ ζητώντας προσφορές που να αγγίζουν το αστρονομικό ποσό των 600 εκατομμυρίων, ποσό στο οποίο η παραγωγή θεωρεί πως αξίζει να δεχτεί την αξιοπρεπή ήττα, δίχως να καταστραφεί. Φυσικά το ποσό θεωρήθηκε απαγορευτικό και η ταινία παραμένει σε αβέβαιη κατάσταση.
Πολλές μικρότερες παραγωγές, σαν το κωμικό σίκουελ «Coming 2 America» με τον Έντι Μέρφι, πουλήθηκαν σε streamers, ενώ οικογενειακά μπλοκμπάστερ όπως το «Trolls World Tour» κυκλοφόρησαν σε online VOD με τιμή ανάλογη αγοράς (20 δολάρια) και όχι streaming συνδρομής. Αλλά είναι δυνατόν ένα κοινό που έχει εκπαιδευτεί στα 10 ευρώ του Netflix να αρχίσει να πληρώνει επιπλέον 20-30 ευρα για κάθε νέα μεγάλη παραγωγή που αποφασίζει να κυκλοφορήσει απευθείας στο σαλόνι μας; Αυτό που φαίνεται στην πράξη είναι πως οι παραγωγές ενός ορισμένου βεληνεκούς δεν είναι φτιαγμένες για την streaming αγορά, οικονομικά μιλώντας. Τα στούντιο χρειάζονται τις αίθουσες προκειμένου να επιβιώσει το υπάρχον οικοσύστημα.
Αν λοιπόν για μία από αυτές τις μεγάλες παραγωγές η streaming πρεμιέρα θα αποτελέσει χασούρα για το στούντιο, πώς προχωρά σε ένα τέτοιο βήμα η Warner;
Το τρομακτικό στοίχημα του HBO Max
Για να κατανοήσουμε την απόφαση της Warner πρέπει να κοιτάξουμε από μια διαφορετική γωνία. H AT&T, ο κολοσσός τηλεπικοινωνιών που εξαγόρασε την Time Warner το 2018, βρίσκεται αυτή τη στιγμή με ένα χρέος 160 δισεκατομμυρίων δολαρίων και αναλυτές εκτιμούν πως με την online μετακίνηση των μπλοκμπάστερ του 2021, όχι μόνο δεν θα κερδίσει ό,τι αναμενόταν, αλλά θα ζημιωθεί επιπλέον 1,2 δις. Μόλις τον περασμένο Οκτώβριο απέλυσε σχεδόν 9,000 εργαζόμενους τη στιγμή που οι αυξήσεις στις τιμές (που ήρθαν προκειμένου να μειωθεί το χρέος μετά την εξαγορά της Time Warner) διώχνουν όλο και περισσότερους συνδρομητές δυσχεραίνοντας τη θέση της εταιρείας.
Τι σημαίνει για το σινεμά η streaming πρεμιέρα όλων των μπλοκμπάστερ της Warner το 2021
Σε μια προσπάθεια αναδιοργάνωσης και αποβολής των περισσότερο ζημιογόνων τμημάτων της εταιρείας, το focus των εταιρικών στόχων πέφτει πλέον στην φρέσκια streaming υπηρεσία HBO Max που λανσαρίστηκε τον Μάιο του 2020. Αν το μέλλον του entertainment είναι το streaming, τότε η AT&T, μόλις στην τρίτη πλέον θέση των εταιρειών τηλεπικοινωνίας στην Αμερική, σκοπεύει μέσω της WarnerMedia να εκμεταλλευτεί το HBO Max ώστε να προσφέρει το πιο ανταγωνιστικό πακέτο τηλεφωνίας και media.
Ή έτσι ήθελε τελοσπάντων, γιατί το λανσάρισμα αποδείχτηκε αποτυχημένο.
Έχοντας αποτύχει να συνάψει συμφωνία με την εταιρεία των δημοφιλέστερων streaming συσκευών Roku (θεωρώντας πως έχει το πάνω χέρι στις διαπραγματεύσεις, κάτι που εκ του αποτελέσματος ήταν ντροπιαστικά λανθασμένη εκτίμηση) και μην καταφέρνοντας να πλασαριστεί ως brand ακόμη και στους αυτόματα εγγεγραμμένους συνδρομητές, το HBO Max ξεκίνησε καταστροφικά.
Μετά από ένα μήνα λειτουργίας ανέφερε 4 εκατομμύρια συνδρομητές. Το νούμερο είναι θλιβερό, αν συνυπολογίσει κανείς το εξής: Το HBO Max προσφερόταν αυτόματα στους συνδρομητές που ήδη πλήρωναν για ΗΒΟ μέσω της AT&T, ενώ όσοι καταναλωτές ήταν εγγεγραμμένοι στα ακριβότερα ιντερνετικά πακέτα της ΑΤ&Τ επίσης μπορούσαν να έχουν το HBO Max εντελώς δωρεάν. Από όλους αυτούς, μόλις το 5% είχε κατεβάσει το application.
Το διευκρινίζουμε: Δεκάδες εκατομμύρια καταναλωτές μπορούσαν να έχουν το HBO Max εντελώς δωρεάν και μόλις το 5% μπήκε στον κόπο να εγγραφεί. Στο μεταξύ, το ίδιο διάστημα, το Disney+ ξεπερνούσε τους 60 εκατομμύρια συνδρομητές και το Netflix, με πάνω μια από δεκαετία προβάδισμα, σχεδόν πλησιάζει τα 200.
Ξέρετε όλη αυτή την απόγνωση σχετικά με το μέλλον της κινηματογραφικής αίθουσας για την οποία συζητάμε όλοι οι φίλοι του σινεμά; Καταλαβαίνει εύκολα κανείς από τα παραπάνω μεγέθη πως είναι απλά μια υποσημείωση για έναν κολοσσό σε κρίση σαν την ΑΤ&Τ, στη θέα αυτών των πρώτων καταστροφικών αποτελεσμάτων.
Η ακατάπαυστη όρεξη του streaming
Το ίντερνετ δεν σταματά να καταπίνει περιεχόμενο και η επιτυχία του Netflix οφείλεται στο ότι γρήγορα κατανόησε αυτή τη βασική αρχή κι άρχισε να λειτουργεί βάσει αυτής. Το Netflix λειτουργεί με έναν διαρκώς αρνητικό ισολογισμό, έχοντας ένα χρέος περί των 15 δις το οποίο διαρκώς αυξάνεται, όμως συνεχίζει με ευκολία να συγκεντρώνει νέες επενδύσεις με τις οποίες τροφοδοτεί νέο κύκλο πανάκριβου περιεχομένου, ξανά και ξανά. Το χρέος του Netflix είναι κατά κάποιο τρόπο μέρος του σχεδίου του προκειμένου να μεγιστοποιήσει τη βάση συνδρομητών, προσφέροντάς ένα ασταμάτητο ποταμό περιεχομένου και ελπίζοντας να μετατραπεί σε κάτι σαν αναγκαία, αυτόματη παροχή για το σύνολο του παγκόσμιου πληθυσμού, κάτι σαν το ρεύμα.
Η μετακίνηση των μπλοκμπάστερ της Warner online δεν είναι κάποιο ασφαλές σχέδιο, είναι ένα σουτ απόγνωσης πάνω στη λήξη του παιχνιδιού.
Το Netflix είχε πάνω από 10 χρόνια στη διάρκεια των οποίων έπαιζε μόνο του, ώστε να καταφέρει να πετύχει αυτό τον στόχο, κι οι άμεσοι νέοι ανταγωνιστές του πρέπει να αναζητήσουν νέους τρόπους ώστε να γίνουν αναγκαίοι στο κοινό. Το Netflix έχει μια ασταμάτητη ροή περιεχομένου, έχει τα «Φιλαράκια» και έχει 39 σόου μαγειρικής. Το Disney+ δεν έχει τόσο περιεχόμενο αλλά έχει τη Marvel, εχει τα Star Wars και έχει το brand του απόλυτου οικογενειακού entertainment. Το HBO Max έχει εντυπωσιακό κατάλογο, αλλά δεν μπορεί να πλασαριστεί ούτε ως Netflix, ούτε ως Disney+.
Έχει όμως την Warner Bros. Και κάπως έτσι, ως επέκταση του «τι θα κάνουμε με τα σινεμά το 2021», η corporate ανάγκη πήρε την σοκαριστική απόφαση να θυσιάσει μια 20άδα τεράστιων κινηματογραφικών παραγωγών ώστε να σωθεί ένας πάροχος τηλεποικοινωνιών, λειτουργώντας στην ουσία ως μια διαρκή διαφήμιση για το HBO Max. Σα να λέει, «εμείς δεν μπορούμε να προσφέρουμε 7 νέες σειρές τη μέρα, και δεν μπορούμε να σου προσφέρουμε τα κινούμενα σχέδια της Disney, αλλά μπορούμε κάθε 2 βδομάδες να σου φέρνουμε στο σαλόνι σου τις μεγαλύτερες ταινίες της χρονιάς, αυτές που τα άλλα στούντιο θα κρατάνε στο συρτάρι τους για μήνες».
Και με τα σινεμά τι γίνεται;
To αφεντικό των AMC, της μεγαλύτερης αλυσίδας σινεμά των Η.Π.Α., ήδη αντέδρασε στην απόφαση-σοκ. «Ξεκάθαρα, Warner Media προτίθεται να θυσιάσει ένα αξιοσημείωτο ποσοστό των κερδών του κινηματογραφικού της τμήματος, όσο και των συνεταίρων παραγωγών και δημιουργών, ως επιχορήγηση για το HBO Max start-up της», ανέφερε. «Θα κάνουμε ό,τι είναι στη δύναμή μας προκειμένου αυτό να μη συμβεί και εις βάρος μας. Θα κυνηγήσουμε επιθετικά οικονομικούς όρους προκειμένου να προστατεύσουμε την επιχείρησή μας», συνέχισε.
Οι σχέσεις των στούντιο με τις κινηματογραφικές αλυσίδες είναι ήδη τεταμένες λόγω των διαφόρων πειραμάτων που αναφέραμε παραπάνω, και τη στιγμή που μια βιομηχανία βρίσκεται στα άκρα, η κίνηση της Warner μπορεί να μοιάζει με τελειωτικό χτύπημα. Όμως έχει σημασία όλο το παραπάνω υπόβαθρο προκειμένου να γίνει κατανοητό το πώς αυτή η κίνηση δεν προμηνύει μια νέα νόρμα όπου όλα τα στούντιο θα θυσιάζουν τις υπερπαραγωγές του σε streamingπρεμιέρες, αλλά μια συγκεκριμένη περίπτωση όπου ένας κολοσσός δέχεται τη χασούρα ως υπολογισμένο -διαφημιστικό- ρίσκο.
(Και έτσι κι αλλιώς, πρόκειται για μια κίνηση φύσει περιορισμένη: Η ανακοίνωση αυτή δεν θα επηρεάσει άμεσα την κυκλοφορία των φιλμ εκτός Αμερικής, κορονοϊού επιτρέποντος φυσικά.)
Τι σημαίνει για το σινεμά η streaming πρεμιέρα όλων των μπλοκμπάστερ της Warner το 2021
Όμως αυτό μας οδηγεί σε ένα ευρύτερο ερώτημα για τη θέση του σινεμά στο μέλλον του entertainment. Η Warner όχι απλά δέχθηκε να θυσιάσει δεκάδες υπερπαραγωγές προκειμένου να δώσει μια ευκαιρία(!) στη streaming πλατφόρμα της να μπορέσει να ανταγωνιστεί τους υπόλοιπους παίχτες. Αλλά παίρνοντας αυτή την απόφαση δημιούργησε εχθρούς τόσο εξωτερικούς (σαν τα AMC και όχι μόνο) αλλά και εσωτερικούς: Διάφορα ρεπορτάζ αναφέρουν off the record συγχυσμένες αντιδράσεις των εμπλεκόμενων ταλέντων, μιας και κανείς δεν είχε συμβουλευτεί ή ενημερώσει πριν την μεγάλη ανακοίνωση.
Είναι δυνατόν το σινεμά να αποτελεί υποσημείωση μες στην ίδια την ιστορία της πάλης του για επιβίωση;
Η αλήθεια είναι πως ο κίνδυνος δεν είναι εντελώς αμελητέος. Αν προσφερθεί στο κοινό η δυνατότητα να δει μια ταινία σαν το «Matrix 4» ή το «Dune» στον καναπέ του τη μέρα της πρεμιέρας, ελλοχεύει ο κίνδυνος η συνήθεια να επικρατήσει και μετά να αναρωτιέσαι γιατί να σηκωθείς να πληρώσεις για ολόκληρη βόλτα προκειμένου να πάς στην αίθουσα.
Αλλά η απάντηση παρουσιάζεται ως τμήμα της ίδιας της ερώτησης. Επειδή το σινεμά είναι η ίδια η εμπειρία. Στη σημερινή του μορφή, το streaming μοντέλο δε μπορεί να υποστηρίξει μαζικά ένα σύνολο παραγωγής σαν αυτό που η Warner θυσιάζει- και που ακόμα κι αυτή η θυσία έρχεται με δεδομένη την παρουσία του παγκόσμιου box office, όπου οι ταινίες θα κυκλοφορήσουν κανονικά.
Μιλώντας πριν από ένα μήνα με τον βραβευμένο με Όσκαρ σκηνοθέτη Στιβ Μακουίν («12 Χρόνια Σκλάβος») με αφορμή το σπουδαίο του φετινό τηλεοπτικό πρότζεκτ «Small Axe», μια συλλογή 5 ταινιών που φτιάχτηκαν εξαρχής για το BBC, ο σκηνοθέτης φάνηκε πολύ σίγουρος για το μέλλον. «Ελπίζω στο μέλλον η πανδημία να τελειώσει και νομίζω όταν τελειώσει οι άνθρωποι θα έρχονται ως ΑΓΕΛΗ στο σινεμά. Θα υπάρχει μια χιονοστιβάδα… ένας καταρράκτης! ανθρώπων που θα θέλουν να πάνε στο σινεμά», λέει. «Το κάνουμε από την εποχή των σπηλαίων, καθόμαστε γύρω από τη φωτιά ως κοινότητα και λέμε ιστορίες, αυτοί είμαστε, είμαστε κοινότητα που αγαπά να μαζεύεται καθώς λέγονται ιστορίες. Ξέρω πως πολλοί λένε πως οι άνθρωποι θα συνηθίσουν τα λάπτοπ, αλλά νομίζω θα συρρεύσουν στα σινεμά», συμπληρώνει.
Το σινεμά στην σύντομη ιστορία της ύπαρξής του πάντοτε βρισκόταν υπό επίθεση, από την τηλεόραση, από την βιντεοκασέτα, από πανδημίες (όχι μόνο μία!), από το streaming. Στην πορεία πάντοτε προκύπτει μια προσαρμογή. Με έναν παράδοξο τρόπο, μπορεί η κινηματογραφική εμπειρία να αποτελεί υποσημείωση στο σκεπτικό ενός κολοσσού, αλλά κι ο κολοσσός αποτελεί υποσημείωση στην ιστορική διαδρομή της κινηματογραφικής εμπειρίας.
Πηγή news247.gr
