Από την Κρήτη στην Αθήνα και από την Αθήνα σε όλον τον κόσμο, το σκηνοθετικό ταλέντο της Μαρίας Καντιφέ είναι πλέον αδιαμφισβήτητο, όπως και ο μοναδικός τρόπος που δουλεύει με τους ηθοποιούς της.
Έχοντας την εμπειρία μιας μακρόχρονης πορείας στις μεγαλύτερες σκηνές της Ελλάδας και έχοντας διακριθεί από κριτικές τόσο στην Ελλάδα, όσο και στο εξωτερικό, η υπογραφή της στην καινούρια παράσταση του Θεατρικού Περίπλου μας επισφραγίζει πως πρόκειται για μια ακόμα παράσταση που δεν πρέπει να χάσουμε. Μια παράσταση στην οποία θα περιμένουμε να δούμε ξανά τη λεπτομερή δουλειά, την απεριόριστη φροντίδα και την ξεχωριστή σκηνοθετική ματιά που μόνο η Μαρία Καντιφέ και οι συνεργάτες της μπορούν να μας χαρίσουν.
Τα τελευταία χρόνια ο πήχης των παραστάσεων όλο και ανεβαίνει: Τρεις αδερφές, Μήδεια, Corridor, Κατσούρμπος, Το κτήνος στο φεγγάρι, Σιωπές… Και τώρα ενώ περιμένουμε όλοι την μεγάλη πρεμιέρα του «Εγώ κι Εσύ» στις 25 Μαΐου, η ίδια μας μιλά για τη δουλειά αυτή, που τόσο μας έχει κεντρίσει το ενδιαφέρον πριν καν ξεκινήσει.
Πόσο σημαντικό είναι το κείμενο σε μια παράσταση και πόσο οι ιδέες του σκηνοθέτη; Πώς σας έρχεται η έμπνευση για την κάθε σκηνοθεσία;
Ένα καλό κείμενο είναι το Α και το Ω για μια καλή παράσταση. Όπως και η καλή μετάφραση. Σε ένα κείμενο, όταν είναι καλογραμμένο, οι ήρωες σου εξομολογούνται μέσα από τις πράξεις και τις σκέψεις τους την πιο κρυφή πλευρά των χαρακτήρων τους, αλλά και τις πιο κρυφές σκέψεις τους και τα ατέλειωτα «γιατί» τους. Κι αν φροντιστούν κιόλας από την σκηνοθεσία, ο κάθε ήρωας γίνεται πολυδιάστατος και κατ’ επέκταση, το έργο «αγγίζει» απόλυτα το κοινό του. Δεν έχει κενά ή ασάφειες. Όλα έχουν το λόγο τους που γίνονται ή λέγονται.
Η σκηνοθεσία, λοιπόν, αν έχει σεβασμό απέναντι στο έργο, προσπαθεί να το «ακούσει», να το «αφουγκραστεί» και, με τις ιδέες της, να φωτίσει πράγματα, να προβάλλει σκέψεις και νοήματα και όχι να εντυπωσιάσει ή απλά να πρωτοτυπήσει!
Εμένα κάθε φορά το έργο με οδηγεί. Δεν έχω πει ποτέ, π.χ. «Θα ήθελα να κάνω ένα έργο που να περιέχει πολλά βίντεο» ή «το σκηνικό της επόμενης δουλειάς που θα κάνω, θέλω να είναι ασπρόμαυρο», ή οτιδήποτε τέτοιο. Αν το ίδιο το έργο χρειάζεται κάτι τέτοιο, τότε ναι. Μπορώ να τολμήσω απίστευτα πράγματα. Αλλά μόνο αν αισθανθώ ότι το χρειάζεται για να προβάλει μια κρυφή πλευρά του κι όχι για να ικανοποιήσω ένα όνειρό μου. Το όνειρο προκύπτει από την ίδια τη δημιουργία.
Και φυσικά εμπνέομαι από τους συνεργάτες μου και τους ηθοποιούς μου. Μια λέξη τους ή ένας αυτοσχεδιασμός τους, μπορεί να μου ανοίξει άλλες μαγικές πόρτες σε άλλα μονοπάτια του κειμένου που δεν είχα καταφέρει να δω!
Πώς θα περιγράφατε το έργο «Εγώ κι Εσύ» σε κάποιον που δεν γνωρίζει τίποτα γι’ αυτό;
Η σχέση δύο εφήβων. Της Καρολάϊν και του Άντονι. Ο καθένας με τα δικά του προβλήματα και τον ξεχωριστό χαρακτήρα του, θα κάτσει δίπλα σας, θα χορέψει, θα συζητήσει, θα διαφωνήσει, θα γελάσει, θα ερωτευτεί; Κι ενώ όλα αυτά προχωρούν, ξαφνικά… Ανατροπή.Αγωνία. Συγκίνηση. Δέος…. Και μια τρομερή ομάδα ηθοποιών, συντελεστών, τεχνικών, που ενώθηκε κι έφερε ένα εξαιρετικό αποτέλεσμα.
Ένα μόνο έχω να πω: ΜΗΝ ΤΟ ΧΑΣΕΤΕ!
Ποια ήταν η πρώτη σας αντίδραση όταν διαβάσατε το έργο και τι ήταν αυτό που σας έκανε να αποφασίσετε να το ανεβάσετε;
Όταν ξεκίνησα να το διαβάζω ένιωσα μια γλύκα. Ένα χαμόγελο υπήρχε συνέχεια στο πρόσωπό μου, όπως παρακολουθούσα τη σχέση αυτών των παιδιών.
Ξαφνικά…. Τι; Τι; Τι γίνεται; ΣΟΚ!
Δεν με χωρούσε το δωμάτιό μου. Ή μάλλον σαν να μην χωρούσε η σκέψη μέσα στο σώμα μου. Δεν ήταν αρκετή για όλο αυτό που με περίμενε στο τέλος.
Μιλάμε για ένα έργο φρέσκο, άμεσο, σύγχρονο, νεανικό, ανθρώπινο, συγκλονιστικό. Μπήκε αυτόματα στα όνειρά μου. Στα σχέδιά μου.
«Πρέπει να το παίξουμε». Τίποτα άλλο.
Lauren Gunderson, τι υπέροχο έργο έγραψες!
Ποια ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση στην σκηνοθεσία του «Εγώ κι Εσύ» και πώς την αντιμετωπίσατε;
Η μεγαλύτερη πρόκληση; Να καταφέρουμε να μην θυμάται ο θεατής ότι βλέπει θέατρο. Να βλέπει την ιστορία δύο νέων παιδιών, σαν να τα ξέρει. Και για να γίνει αυτό, χρειάζεται πολλή δουλειά! Για να έχουμε:
Αλήθεια, απλότητα, καθαρό λόγο, εκφραστικό, αλλά και εύπλαστο σώμα, ώστε να καταφέρει να αποδώσει την ευλυγισία αλλά και την αδεξιότητα ταυτόχρονα, μιας δύσκολης φάσης της ζωής του ανθρώπου, που λέγεται ΕΦΗΒΕΙΑ.
Από τεχνολογικής άποψης: Επειδή σ΄ ένα δωμάτιο ενός εφήβου η τεχνολογία κυριαρχεί, έπρεπε να υπάρχει και στο δικό μας «δωμάτιο». Αλλά απόλυτα ελεγχόμενη από τους εκπληκτικούς μου συνεργάτες (Άννα Τζανιδάκη, Γιάννη Μαθιουδάκη). Ό,τι προβάλλεται ή «χαλάει» σε κάποια οθόνη αυτού του δωματίου, ρυθμίζεται απ’ αυτούς, ενώ φαίνεται ότι απλά…. γίνεται από τους ίδιους τους ήρωες της ιστορίας.
Από σκηνογραφικής άποψης: Κάποιες αλλαγές σκηνικές που έπρεπε να γίνουν κατά τη διάρκεια της παράστασης, με απασχόλησαν ατέλειωτες ώρες από τη μέρα που το διάβασα μέχρι ακόμα και σήμερα. Νομίζω, όμως, ότι τα καταφέραμε!
Γνωρίζουμε ότι η Lauren Gunderson έχει αναπτύξει μια ιδιαίτερη σχέση με τον θίασο. Υπάρχει κάτι που θα θέλατε να μοιραστείτε από την επικοινωνία σας μ’ εκείνη για τη νέα παραγωγή;
Ότι ένας υπέροχος άνθρωπος, όπως η Lauren, με ωραίο στυλ, με ελεύθερο πνεύμα, με «ψαγμένη» άποψη για την ζωή, με αυτή τη γλύκα και την αλήθεια της, κατάφερε να μας κάνει όλους στο θίασο, όποτε μιλάμε γι’ αυτήν, να χαμογελάμε! Και να είμαστε σίγουροι ότι η νέα μας παραγωγή έχει χαρακτηριστεί τόσο απ’ αυτήν, όσο κι από το εξαιρετικό θεατρικό της αριστούργημα…
Αν πρέπει να περιγράψετε την παράστασή σας με λίγες λέξεις, ποιες θα επιλέγατε; Για ποιο λόγο κάποιος θα έπρεπε να παρακολουθήσει αυτήν την παράσταση;
Μια υπέροχη, μοντέρνα, νεανική παράσταση, γεμάτη δράση και συγκλονιστικές ανατροπές που θα μας κάνει να σκεφτούμε πράγματα, που δεν δίνουμε χρόνο στον εαυτό μας να τα σκεφτούμε.
Πόσες ώρες τη μέρα αφιερώνετε ως σκηνοθέτης για την προετοιμασία του έργου;
Αχ! Η αλήθεια είναι ότι όταν αρχίζει αυτό το υπέροχο ταξίδι που λέγεται ανέβασμα ενός έργου και μάλιστα κρατώντας το «τιμόνι» της σκηνοθεσίας, οι ελεύθερες ώρες μου, μειώνονται κατά πολύ.
Δεν είναι το ίδιο με το να παίζεις σαν ηθοποιός σε μια παράσταση. Φυσικά αυτό δεν σημαίνει ότι οι ώρες είναι λιγότερες. Ειδικά αν θέλεις να είσαι σωστός στη δουλειά σου και θέλεις να φέρεις ένα άρτιο αποτέλεσμα.
Όταν είσαι σκηνοθέτης, η διαφορά βρίσκεται στα αμέτρητα ΆΛΛΑ πράγματα που έχεις να σκεφτείς, (κοστούμια, σκηνικά, φωτισμοί, μουσική, πρόγραμμα, διαφήμιση κ.λπ.), αλλά και την ευθύνη να ρυθμιστούν όλα αυτά έτσι, ώστε τη μέρα της πρεμιέρας να είναι όλα σαν μια καλοκουρδισμένη μηχανή, αλλά ταυτόχρονα να γίνονται, «σαν να συμβαίνουν για πρώτη φορά».
Εκτός, λοιπόν, από τις ώρες που απλά σκέφτομαι την κάθε δουλειά που πρέπει να γίνει, ενώ μαγειρεύω, απλώνω ή πάω βόλτα το σκύλο μου, οι ώρες που δουλεύω καθημερινά (από όταν το διαβάσω πρώτη φορά μέχρι και τη μέρα της πρεμιέρας), είναι 10 με 14. Εξαιρώντας τις ώρες που χρειάζεται να ψάξουμε ή να κατασκευάσουμε κάτι ή τις ώρες που χρειάζονται για να οργανώσουμε τη λειτουργία ή τις άλλες δράσεις και παραγωγές, αυτού του «πολιτιστικού οικοδομήματος» -που συνεχίζει ασταμάτητα όλα αυτά τα χρόνια (37)- και λέγεται ΘΕΑΤΡΙΚΟΣ ΠΕΡΙΠΛΟΥΣ.
Εκτός από σκηνοθέτιδα, δουλεύετε και ως “Acting coach” στις παραστάσεις σας, κάτι όχι συνηθισμένο στην Ελλάδα. Θέλετε να μας πείτε δυο λόγια γι’ αυτό;
Αρχικά να πω ότι το επάγγελμα του “acting coach” (στα ελληνικά: προπονητής υποκριτικής), είναι πολύ διαδεδομένο στο εξωτερικό, ενώ στη χώρα μας, όχι. Η δουλειά του λοιπόν είναι: Να βοηθάει ηθοποιούς να βελτιώσουν τις υποκριτικές τους δεξιότητες. Συνεργάζεται μαζί τους για να:
– Αναλύσουν ρόλους και σενάρια
– Κατανοήσουν καλύτερα τους χαρακτήρες που υποδύονται
– Βελτιώσουν την έκφραση, τη φωνή, τη στάση του σώματος και τη σκηνική παρουσία
– Προετοιμαστούν για οντισιόν ή απαιτητικούς ρόλους.
Μάλλον έχει να κάνει κυρίως με τον χαρακτήρα μας μια τέτοια επιλογή. Όπως και όλα τα πράγματα που κάνουμε, έχουμε, πετυχαίνουμε ή όχι στη ζωή μας, έχουν να κάνουν μ΄ αυτό! Τον χαρακτήρα μας. Και τι εννοώ. Ας τα πάρουμε απ’ την αρχή:
Ήμουν πάντα άνθρωπος που όταν καταλάβαινα ότι ο άλλος με χρειαζόταν, θα έκανα τα πάντα για να τον βοηθήσω. Και στην οικογένεια και στους φίλους και στη Δραματική Σχολή, αλλά και μετά, μέσα στη δουλειά μου. Μ΄ ένοιαζε λοιπόν αυτά που είχα να πω στον άλλον, να τα πω τόσο άμεσα κι επεξηγηματικά, ώστε να γίνουν απολύτως κατανοητά και βέβαια βοηθητικά. Αυτόσυνέχισε να δουλεύεται αυτόματα στη ζωή μου. Κι έτσι το είχα και στο επάγγελμά μου σαν ηθοποιός. Η αγάπη μου γι’ αυτή τη δουλειά, αλλά και η αγάπη μου για την «παρατήρηση» και την λεπτομέρεια, έκανε μεγάλους και καταξιωμένους ηθοποιούς, να ζητούν τη γνώμη μου κι αργότερα τη βοήθειά μου για πράγματα που τους δυσκόλευαν. Και ο στόχος μας ήταν το καλό αποτέλεσμα κι όχι η ατομική μας προβολή.
Όταν, λοιπόν, έγινα δασκάλα υποκριτικής, αυτό το «χαρακτηριστικό» μου, ήταν απόλυτα βοηθητικά για τους μαθητές μου. Μετά σαν σκηνοθέτης… κάθε τι που δυσκόλευε τους ηθοποιούς μου, χρειαζόταν αυτή την -πιο εντατική- δουλειά.
Κι επειδή από πάντα μου δεν ξεχώριζα θέσεις και αρμοδιότητες, εάν και εφόσον υπήρχε ανάγκη, θα «σήκωνα τα μανίκια» και θα έβαφα, θα συνέδεα καλώδια, θα ήμουν ΟΠΟΥ με χρειάζονταν -πράγμα που έτσι κι αλλιώς με γοητεύει σ’ αυτήν την τέχνη. Και το «πάνω», αλλά και το «πίσω» απ’ τη σκηνή.
Θα μοιραζόμουν, λοιπόν, και τις γνώσεις και την εμπειρία που έχω στο θέατρο, χωρίς καμιά δεύτερη σκέψη.
Σκηνοθεσία, ναι. Είμαι, όμως, ηθοποιός. Και ξέρω το συναίσθημα, τη δυσκολία, το αδιέξοδο, το άγχος αλλά και την γοητεία της σκηνής! Θα σκύψω, λοιπόν, όσο χρειάζεται, σ’ αυτήν την ευαίσθητη έκθεση που νιώθει ο άνθρωπος που είναι «μόνος» του πάνω στη σκηνή και το μόνο που θέλει, είναι ένα καλό αποτέλεσμα. Ό,τι μπορώ και ό,τι έχω, γι’ αυτό το θαύμα που λέγεται ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ μέσα από την τέχνη του ΘΕΑΤΡΟΥ.
«Εγώ κι Εσύ» της Lauren Gunderson, σε σκηνοθεσία Μαρίας Καντιφέ.
Παραστάσεις: 25, 26, 27, 30, 31 Μαΐου & 1 Ιουνίου 21.30 στην αίθουσα της Περιηγητικής Λέσχης (Αγ. Φραγκίσκου 2, παλιά πόλη)
Είσοδος: 15€ & 13€ (Φοιτητές, Μαθητές, ΑμεΑ)
ΚΡΑΤΗΣΕΙΣ: 6945 458 516
