Μέσα από τις σελίδες του βιβλίου του «Ιθάκη» ο Αλέξης Τσίπρας περιγράφει τις έντονες στιγμές που έζησε τόσο στο Μέγαρο Μαξίμου όσο και κατά τη δεύτερη θητεία του στη θέση του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Ο πρώην πρωθυπουργός επιχειρεί να ξεκαθαρίσει τους λογαριασμούς από το παρελθόν και να σβήσει σκιές σχετικά με τη διαπραγμάτευση του 2015 και το τρίτο μνημόνιο. 

Οι αυτοβιογραφίες γεννούν πάθη και αυτό το γνώριζε καλά ο Αλέξης Τσίπρας όταν έγραφε την «Ιθάκη». Μετά τη χθεσινή πρώτη ημέρα κυκλοφορίας, ο πρώην πρωθυπουργός έκλεισε στο πλαίσιο του rebranding ένα «παράθυρο» και τράβηξε μια «κόκκινη γραμμή» με αρκετούς πρώην συντρόφους του, που σε όλη την περίοδο της διαπραγμάτευσης του 2015 τον τραβούσαν συνεχώς από το «αριστερό μανίκι». Η «Ιθάκη» προκαλεί ήδη πολλά μποφόρ και προφανώς είναι συνειδητή επιλογή του συγγραφέα. Ιδίως από όσους περίμεναν να αποτινάξει την περίοδο συγκυβέρνησης με τον Πάνο Καμμένο και θα «ξεσπαθώσουν» το επόμενο διάστημα. Τον ταλαιπωρούσαν, σύμφωνα με τις αφηγήσεις του Αλ. Τσίπρα, οι πρώην σύντροφοί του περισσότερο από τον πρόεδρο των ΑΝΕΛ, ωστόσο δεν επέλεξε να κόψει από νωρίς τον γόρδιο δεσμό μαζί τους.

Ήταν επιλογές του και ενδεχομένως στα συγκεκριμένα κεφάλαια του βιβλίου θα περίμενε κανείς οι δόσεις της αυτοκριτικής να ήταν μεγαλύτερες.

Ξεκαθάρισμα λογαριασμών

Ο βασικός στόχος είναι σαφής: Ο πρώην πρωθυπουργός επιθυμεί να ξεκαθαρίσει τους λογαριασμούς από το παρελθόν και να σβήσει σκιές σχετικά με τη διαπραγμάτευση του 2015 και το τρίτο μνημόνιο. Η έξοδος από το ευρώ δεν ήταν ποτέ στη στρατηγική του, όπως ήθελαν κάποιοι σύντροφοί του το 2015, και για αυτό προβάλλει – παράλληλα με τις «γραφικότητες» των υπουργικών συμβουλίων – τους «κακούς» του ΔΝΤ (Λαγκάρντ, Τόμσεν), τον Ρέγκλινγκ και τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Ο ίδιος ξεκαθάριζε πάντα, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό, πως επιθυμεί να πετύχει τις μεταρρυθμίσεις χωρίς να «αναστενάξει» η κοινωνία. Δεν τα κατάφερε και το αποτέλεσμα ήταν, όπως παραδέχεται και ο ίδιος, να χάσει τη μεσαία τάξη, αλλά και να κόψει το ΕΚΑΣ.

Μέτρα – αντίμετρα, πρόγραμμα-γέφυρα, πιστοληπτική γραμμή, ποσοτική χαλάρωση, spreads είναι μερικοί από τους όρους που επαναφέρει κανείς στη μνήμη του διαβάζοντας το πρώτο μισό του βιβλίου. Το να προκαλέσει την αντίδραση της κυβέρνησης, που θα τον αναδείξει από νωρίς αντίπαλό της, ενδεχομένως να είναι ένα από τα ζητούμενα και σε ένα βαθμό συμβαίνει ήδη. Σε αυτό βοηθάει και η υποστήριξη του δημοψηφίσματος και πώς αυτό επέδρασε τελικά θετικά στο να πιεστούν οι θεσμοί και να αλλάξουν την πρότασή τους, περιλαμβάνοντας και την αναδιάρθρωση του χρέους. Το δημοψήφισμα και η χρησιμότητά του αποτελεί το άλλο μεγάλο κομμάτι του ξεκαθαρίσματος με το παρελθόν.

Το βιβλίο είναι το πρώτο «σκαλοπάτι», στο οποίο επιθυμεί να πατήσει προκειμένου να κάνει το επόμενο πολιτικό βήμα. Κατά πολλούς, η δημιουργία νέου φορέα είναι ειλημμένη απόφαση. Ο χρόνος πλέον απομένει και το κατάλληλο πολιτικό περιβάλλον, αν τελικά βρεθεί. Ήδη οι πωλήσεις του βιβλίου έχουν χτυπήσει κόκκινο, ενώ μια άνοδος και των δημοσκοπικών δεικτών θα είναι καταλυτική για τις αποφάσεις του. Μετά και την κυκλοφορία του, πάντως, η «εξίσωση» γίνεται ακόμη πιο δύσκολη για τον ΣΥΡΙΖΑ και τη Νέα Αριστερά. Δε θα μπορέσουν να ακολουθήσουν τους ρυθμούς του πρώην πρωθυπουργού. Ειδικά για την Κουμουνδούρου υπάρχουν βουλευτές και στελέχη που αισθάνονται σαν να βρίσκονται σε έναν «προθάλαμο αναχώρησης». Οι δημοσκοπήσεις πιέζουν τον Σωκράτη Φάμελλο όπως και τον Αλέξη Χαρίτση, για τους οποίους ο Αλ. Τσίπρας δεν επεφύλασσε, ωστόσο, αρνητικές εκπλήξεις μέσα στο βιβλίο. Τα χαρτιά του δεν τα ανοίγει, αφήνει μόνο μια υπόσχεση στο τέλος: «Και όταν φτάνει στην Ιθάκη, αφού ξαποστάσει λίγο στο λιμάνι της γαλήνης, αρματώνει πάλι το καράβι της για νέους ορίζοντες. Κι εμείς, όσοι από μας, παίρνουμε τη θέση μας στο πλήρωμα, πιο έμπειροι πια, πιο σοφοί και πιο έτοιμοι».

Αντώνης Αντζολέτος