Το πρωί της 20ής Μαΐου του 1941 ξεκίνησε η αεραποβατική επιχείρηση της ναζιστικής Γερμανίας στην Κρήτη. Ο ουρανός γέμισε από αεροπλάνα και αλεξιπτωτιστές με στόχο το αεροδρόμιο του Μάλεμε και την ευρύτερη περιοχή των Χανίων. Βρετανοί, Νεοζηλανδοί και Ελληνες στρατιώτες (μεταξύ αυτών και απλοί Ευέλπιδες) πολέμησαν με σθένος επί 12 ημέρες, ενώ ο άμαχος πληθυσμός, γέροντες, γυναίκες και έφηβοι, βρέθηκε στην πρώτη γραμμή της άμυνας με οτιδήποτε θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως όπλο, έως και γεωργικά εργαλεία.
Η λυσσαλέα αντίσταση των Κρητικών και ο ηρωισμός τους είχε ως αποτέλεσμα τον αποδεκατισμό επίλεκτων δυνάμεων του Χίτλερ αλλά και την απάνθρωπη συμπεριφορά που έδειξαν αργότερα οι Γερμανοί όταν πήραν το νησί υπό τον έλεγχό τους.
Από ένα περίεργο παιχνίδι της τύχης, 75 χρόνια μετά τη Μάχη της Κρήτης, σπάνια ντοκουμέντα από δύο διαφορετικά φωτογραφικά αρχεία σμίγουν στην Ελλάδα και φέρνουν στο φως ενδιαφέροντα στοιχεία. Από τη μια, η κατασκευασμένη «αλήθεια» της γερμανικής προπαγανδιστικής μηχανής μέσα από ένα άγνωστο corpus φωτογραφιών από το ιστορικό αρχείο του Ιδρύματος Επικοινωνίας και Οπτικοακουστικής Παραγωγής του υπουργείου Αμυνας της Γαλλίας (Etablissement de communication et de production audiovisuelle de la Défense, ECPAD), το οποίο παρουσιάστηκε στις 25/9 στο 12ο Διεθνές Κρητολογικό Συνέδριο στο Ηράκλειο.
Από την άλλη, οι θηριωδίες που έζησαν οι Κρητικοί κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής από το αρχείο του Κωνσταντίνου Κουτουλάκη, του επίσημου φωτογράφου της Επιτροπής Διαπιστώσεως Ωμοτήτων του 1945, που ανήκει στον Δήμο Μαλεβιζίου και φιλοξενήθηκε το περασμένο Σαββατοκύριακο (1-3/10) στο Πολεμικό Μουσείο της Αθήνας με αφορμή ένα αφιέρωμα στη Μάχη της Κρήτης. Η «Καθημερινή» παρουσιάζει για πρώτη φορά μαζί μερικές από αυτές τις φωτογραφίες, που προέρχονται από μια ευρέως μελετημένη περίοδο αλλά κρατά ακόμα πολλά μυστικά.
